Kurban Bayramı

Kurban Bayramı (Arapça: عيد الأضحى; 'Īd al-'Adhā, Farsça: عید قربان; Eid-e Gorbān), Müslümanlar tarafından Hicri Takvime göre Zilhicce ayının onuncu gününden itibaren dört gün boyunca kutlanan bir dini bayramdır. İslam dinindeki Ramazan Bayramı ile beraber en önemli iki bayramdan biridir. Bu bayram adını Müslümanların Allah rızası için büyük baş veya küçük baş hayvan kurban etmesinden alır.

Kurban Bayramı, nüfusunun çoğunluğu Müslüman olun birçok ülkede dinî bayram olmanın yanı sıra resmî bayram ve/veya tatil günü ilan edilir.

Tüm dünya Müslümanları tarafından kutlanan Kurban Bayramında, İslam'da yer alan, İbrahim Peygamber'in oğlu İsmail Peygamber'i kurban etmek istemesi, fakat bu manevi adanışın kabulü sebebiyle ona gönderilen bir hayvanı Allah'a kurban etmiş olması anılır.

Aynı zamanda İslam âleminin her yıl Mekke'de hac farizasını ifa ettikleri vakittir. Bayramda da Bayram Namazı kılınır ve Bayram hutbesi okunur.

Kurban Bayramı'nın isimleri
Kurban Bayramı farklı dillerde ve farklı kültürlerde, kültürel etkilerle de, farklı isimlerle anılmaktadır. Arapça İyd-el Adha şeklinde okunan tüm dünyada yaygın olan bir isimdir. Türkçede Kurban Bayramı olarak anılırken, Hindistan ve Pakistan'da bayrama genelikle Bakra Eid denir ki bunun anlamı "Keçi Bayramı"dır; bu ülkelerde sıklıkla kurban edilen hayvan keçidir. Bakra Eid Güney Afrika'da da kullanılan bir isimdir. Bangladeş'te kullanılan yaygın isimlerse Id-ul-Azha ve Korbani Id'dir. Türkçe ismine benzer bir şekilde Bosna Hersek, Bulgaristan ve Arnavutluk'ta Kurban Bajram şeklinde anılır. Nijerya'da Babbar Sallah, Somali'de ve Kenya ile Etiyopya'nın Somalice konuşan bölgelerinde ise Ciidwayneey olarak anılır.

Kurban
Kurban, Türkçeye Arapçadan geçmiş bir sözcüktür. Arapça ku-r-b kökünden türemiş olup, sözlükte "yaklaşmak" anlamına gelir. Istılahta yani bir İslam dini terimi olaraksa Allah'a yaklaşmak ve Allah rızasına ermek niyetiyle kesilen, kurban edilen, hayvan demektir. Kur'an'da geçen İbrahim peygamber ve oğlu İsmail ile ilgili kıssadan yola çıkarak, kurban kavramı, çok daha genel bir adanmışlığı, Allah için bireyin her şeyini feda edebilecek olmasını, Allah'a teslimiyeti ve ona karşı şükür içinde olmayı ifade etmektedir.

Farklı dinlerde Kurban
İslam'daki gibi belirli bir bayram zamanı ile ilişkilendirilen büyük bir kurban eylemi bugün varlığını sürdüren İbrahimi Dinlerde nadir görülse de diğer İbrahimi dinlerde de kurban kavramı mevcuttur. Arapça kurban sözcüğü ile ilişkili olan İbranice korban sözcüğü de sözlükte "yakınlaşmak" anlamına sahiptir ve dinî bağlamda, şeklî uygulama açısından İslam'dakine benzer bir tür kurban etmeyi öngörür. Bugün Musevilerin büyük bir kısmı hayvan kurban etmeyi kesmişlerdir bunun en büyük sebebi Tapınak'ın var olmayışıdır; bununla birlikte hayvan kurban etmenin özellikle Tapınak mevcutken düzenli bir şekilde yapılan bir ibadet olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte bu hayvan kurbanı büyük oranda günahlardan arınmak için yapılırdı ve İslam'daki Kurban Bayramına benzer bir uygulama bağlamında ele alınmazdı.

Kurban Kesmenin Amacı
Kurban Bayramı'nda kurban kesmenin, İslam dini açısından birçok amacı vardır. Bunlardan en önemlisi, Allah'a yakınlaşmak, adanmışlık derecesini göstermek, ilâhî rızayı kazanmaktır. Bunun yanı sıra maddî durumlarının yetersiz olması sebebiyle kurban kesemeyenlere yardımda bulunmak da bir sebep olarak ifade edilmiştir ve genel olarak "Hakka ve halka yaklaşmak" amacı ile kesilir.

Kurban Bayramı'nın tarihleri
İslam dininde kullanılan ve bayram günlerini tespit etmekte temel alınan takvim ay takvimi olduğu için Gregoryan Takvimi yıllarında farklı günlere denk gelir. Aynı sebeple aynı Gregoryan yıl içerisinde iki Kurban Bayramı da yaşanabilir. 2005-2012 yılları arasında, Kurban Bayramı aşağıdaki tarihlerde vuku bulacaktır.

* 2005: 21 Ocak
* 2006: 10 Ocak ve 31 Aralık
* 2007: 20 Aralık - Suudi Arabistan için 19 Aralık
* 2008: 8 Aralık
* 2009: 27 Kasım
* 2010: 16 Kasım
* 2011: 6 Kasım
* 2012: 26 Ekim
* 2013: 15 Ekim
* 2014: 4 Ekim
* 2015: 23 Eylül