Pankreas

PANKREAS: Pankreas, 12-15 cm uzunluğunda 60-80 gr ağırlığında, hem iç salgı (hormon) hem de dış salgı işlevini yüklenen bir bezdir. Midenin arkasında, duodenumdan dalağa kadar uzanır. “Baş”, “Boyun”, “Gövde” ve “Kuyruk” olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Pankreas başı duodenumun oluşturduğu kavis içine yerleşmiştir. Pankreas boynunun ön yüzü periton ile kaplıdır. Pankreas gövdesinin de ön yüzü periton ile kaplıdır. Pankreas kuyruğu, dalak ile sol böbrek arasında bulunan “Lienorenal bağ” arasına yerleşmiştir. Pankreasın içinde, bu organı kuyruktan başa kadar, boydan boya kat eden bir kanal bulunmaktadır. Bu kanala “Duktus pankreati-kus” [Wirsung kanalı) denilmektedir. Duktus pankreatikus, pankreası, pankreas başından terk ederek biraz ilerde safra kanalı ile birleşerek “Hepatopankreatik ampula”yı oluşturur ve duo-denuımm inen bölümünün arka duvarına açılır. Pankreas Kanseri Duodenumun bu noktasında “Majör duodenal papilla” denilen bir kabartı bulunmaktadır. Bazen duktus pankreatikusa paralel olarak seyreden, ondan daha kısa bir kanal daha bulunmaktadır. Bu ikinci kanala ise “Aksesuar duktus pankreatikus” denilmektedir. Bu ikinci kanal ilki ile birleşici bir dala sahiptir ve ondan ayrı olarak duodenumun arka duvarında, majör duodenal papillanın 1-2 cm üzerindeki bir noktaya, “Minör duodenal papilla” denilen bir kabartıya yol açarak açılır. Aksesuar duktus pankreatikusa “Santorini kanalı” da denilmektedir. Wirsung ve Santorini kanalları pankreasın hazırladığı dış salgıyı duodenuma boşaltırlar.

PANKREAS BAŞI TÜMÖRÜ PLASTİK STENT YERLEŞTİRME



Soru

Pankreas vücudun neresindedir?


Cevap İnsanda pankreas, incebağırsağın üst bölümünü oluşturan onikiparmakbağırsağma yapışıktır. Başlıca boşaltım yo­lu olan pankreas kanalı (Wirsung kanalı) ile Santorini kanalı adlı küçük borucuk dış salgıyı toplayarak onikipar­makbağırsağma taşır. Karbonhidratlar, yağlar, ve proteinlerin sindiriminde rol alan enzimler aralıksız olarak bu kanallardan incebağırsağa akar.

Soru

Pankreasın işlevi nedir?


Cevap Pankreas dış salgı ve iç salgı işlevleri olan bir salgıbezidir. Dış salgı vücudun dışına ya da dışarıyla ilişkisi olan organlara (örneğin bağırsaklara) salgılanan maddelerin üretimidir. İç salgı maddeleri ise kana salgılanır. Pankrea­sın dış salgı yapan bölümünden yağlar, proteinler ve şekerlerin sindirimi için vazgeçilmez enzimler ve bikarbonat içeren bir sıvı salgılanır. Bu sıvının görevi besinlerin bağırsakta sindirilmesini sağlamak ve mideden gelen asitli sıvıyı nötrleştirmektir. Pankreasın iç salgı hücrelerinden bazı hormonlar salgıların. Bunlar arasında şeker metabo­lizmasını düzenleyen insülin ve glükagon sayılabilir,

Soru

Pankreasta enzim üretimi nasıl denetlenir? Cevap Pankreasta sindirim enzimleri üzüm salkımına benzer görünümdeki asinüs hücrelerinde yapılır. Soru Gebelikte pankreas iltihabı oluşması kolaylaşır mı? Cevap Gebelerde pankreas iltihabı ender görülür. Bu olgularda, gebeliğe özgü hormon değişiklikleri, idrar söktürücüîe-rin kullanımı ile gebelikte kan yağlarının yapısmda meydana gelen değişiklikler sorumlu tutulmuştur. Ayrıca, ge­belikte pankreas iltihabı geçiren kadınlarda, gebelik sırasmda daha kolay oluşan safra taşma rastlandığı da göste­rilmiştir. Soru Pankreas iltihabı kalıtsal olabilir mi? Cevap Ailevi yineleyen kronik pankreas iltihabı olarak bilmen ve kalıtımla geçen bir kronik pankreas iltihabı tipi vardır. Soru İlaç kullanımı pankreas iltihabının ortaya çıkmasını kolaylaştırır mı? Cevap Bazı ilaçların (örneğin doğum kontrol haplan) kullanımından sonra ender de olsa akut ve kronik pankreas iltihabı görülmüştür. Soru Pankreas iltihabına neden olabilen öteki ilaçlar hangileridir? Cevap Morfin ve benzeri maddeler akut pankreas iltihabının ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir. Bunun gibi kortizon, bazı idrar söktürücüler, bağışıklığı ketleyen bazı ilaçlar ve ülserli kolit tedavisinde kullanılan salazopirin de benzer et­kiler gösterebilir. Soru Kronik pankreas iltihabı pankreas tümörüne dönüşebilir mi? Cevap Pankreas iltihabı ender olarak, olguların yaklaşık yüzde 3′ünde pank­reas tümörüne dönüşebilir. Pankreas tümörü ile kronik pankreas iltiha-bı belirtilerinin büyük bir bölümü aynı olabildiğinden ayırıcı tam yap­mak İçin cerrahi girişim gerekebilir. Soru Pankreassız yaşanabilir mi? Cevap Akut pankreas iltihabı, kronik pankreas iltihabı ya da pankreas tümörü olgularında pankreasın yüzde 90′a varan bir bölümü çıkanlabilir. Geri­de kalan pankreas hücrelerinin etkinliği sayesinde organ işlevselliğini koruyabilir. Uzun zamandır kronik pankreas iltihabı olan bazı hasta­larda, pankreas işlev görmüyorsa, pankreas salgısını maddeler (pankreas enzimleri) ve insülin verilebilir.