Kemiklerin Genel Yapısı

KEMİKLERİN GENEL YAPISI: Uzun bir kemiğin üç bölgesi vardır. Bunlardan birincisine diafiz denir. Diafiz, kemiğin iki ucundaki şişkinlikler arasında kalan uzun kemik şaftına verilen addır. Diafİzin iki ucundaki şişliklere epifiz denir. Epifizle diafiz arasındaki küçük bölge metafiz adım alır.Bir kemiğin boyuna kesiti çıplak gözle incelendiğinde, üç ayrı yapıdan oluştuğu görülür. Bu üç yapı, dıştan içe doğru, periost, kompakta ve sponjioza adlarını alır.Periost, kemiğin dış yüzünü örten çok dayanıklı bir bağdokusudur. Periost kemiklerin eklem yüzeylerinde kas tendonlarınm kemiklere yapışma yerlerinde, diz kapağı kemiğinin ve topuk kemiğinin yüzeylerinde bulunmaz. Kompakta, periostun hemen altındadır. Uzun kemiklerin diafiz bölgelerinde daha kolay seçilir. Sarı-beyaz renkte, fildişi gibi düzgün ve sert bir kemik dokusudur. Dikkatle incelendiğinde, diafi-zin uçlarına doğru incelmeye başladığı ve eklem kıkırdağı hizasında yok olduğu görülür. Kompak-tamn incelmeye başladığı ve biraz ileride de kaybolduğu kemik bölgesi, metafiz bölgesine uyar.


Sponjioza, kompaktanın hemen altında yer alan ve adından da anlaşılacağı gibi, sünger görünümünde bir kemik yapısıdır. Bu gözeneklerin duvarlarına kemik trabekülleri denir. Trabekül-ler, kemik üzerine binen yükü en iyi taşıyabilecek biçimde düzenlenmişlerdir. Sponjioza uzun kemiklerin epifiz ve metafiz bölgelerinde daha çoktur. Diafiz bölgesinde de sponjiozayı oluşturan kemik trabekülleri vardır, fakat buradaküere oranla daha az sayıdadır. Diafiz bölgesinin ortasının boş olduğu görülür. Bu boşluğa medüller boşluk denir, Medüller boşluğun içinde 15 yaşma kadar kan yapan kırmızı kemik iliği bulunur. 15 yaşından sonra kırmızı kemik iliği yağlanır ve yağlı kemik iliğine dönüşür. Sponjio-zayı oluşturan kemik trabeküllerinin arasında da kırmızı kemik iliği bulunur, fakat bunların çoğu yaşam boyunca kan yapımı görevini sürdürür.

Soru


Kalsiyum tuzları kemiğin yapısına hangi oranda katılır?


Cevap

Kalsiyum tuzları kemiğin yaklaşık yüzde 70′ini oluşturur. Geri kalan yüzde 30′luk bölüm organik maddelerden oluşur. Kemik dokusu, oluşumu sırasında sert değildir. Osteoblast adı verilen ve protein yapısındaki ostein adlı kllaojen maddeyi (bağdoku) sentezleyen özel hücreler tarafından oluşturulur. Kalsi­yum tuzlan daha sonra birikmeye başlar.