Varikosel

VARİKOSEL

Spermatik kordondaki toplardamarların genişleyip kıvnmlaşmasıyla varise dönüşmeleri durumuna ‘Varikosel’ denir. Genellikle 20-30 yaşlarında ve bekarlarda ortaya çıkmaktadır. Skrotum derisinde, kıvrımlı varisleşmiş damarlar görülür. Çoğu vakada herhangi bir yakınma ortaya çıkmaz. Bazı vakalarda ise ağrı gelişebilir. Gerektiğinde ameliyatla varisler çıkartılabilir. Varikoselin kısırlık nedenleri arasında Önemli yeri vardır.

Spermatik toplardamarlann (ersuyu kordonu toplardamarlaıının) genişleme­siyle ortaya çıkar. Başka hastalıklara bağlı olarak toplardamarlarda yukarıya doğru kan akımının engellendiği ve özellikle sol böbrekte tümörün yol açtı­ğı semptomatik (belirtisel) varikoselden farklıdır. Hastalık hemen her zaman sol tarafta görülür. Bacaklarda görülen va­rislerde olduğu gibi, toplardamar doku­sundaki hatalı oluşumun ardından orta­ya çıkar.

Hastalık genellikle pleksus pampiniformisin (ersuyu kordonu top­lardamar ağı) Ön grubuna yerleşir. Daha çok sol tarafta görülmesinin nedeni, bu taraftaki spermatik toplardamarın sağ taraftakinden farklı olarak doğrudan böbrek toplardamarına ağızlaşmasıdır. Burada herhangi bir kapakçık sistemi bulunmamaktadır. Kendi başına ağır bir hastalık olmayan varikosel, daha çok genç erkeklerde görülür ve ayakta dura­rak iş yapan kimselerin karşılaştığı bir meslek hastalığı niteliğini taşır.

Hareket edildiğinde ağrı ve ağırlık duyulur, ha­reketlerde zorlanma meydana gelir.Varikosel, tanısı kolay konabilen bir hastalıktır. Hasta ayakta dururken, er-bezi torbasının (skrotum) elle yoklan­ması sırasında yumuşak kıvamda, es­nek ve ağrısız toplardamar paketleri ele gelir. Hasta yatar duruma geldiğinde bu bulgular azalır. Söz konusu paketler ço­ğunlukla skrotumun yüzeyel toplarda­marlarının varisleriyle birlikte bulunur. Tabloya ağrı, ağırlık hissi, hareketlerde zorlanma gibi işlevsel belirtiler eşlik eder.Hastalığın gidişi değişkenlik göste­rir.

Bazı olgularda hastalık çok hızlı bi­çimde kötüleşir. Bazı durumlarda ise daha başlangıç döneminde iyi gidişli-dir. Hastalığın gidişme ve hastanın mesleğine göre uygun bir tedavi planı oluşturulur.Varikoselin ilerlemeyen olgularında suspansuvarla (aşıcı bağ) erbezi torba­sının yukarı kaldırılması yeterli olabil­mektedir. Öbür olgularda ise cerrahi gi­rişim önerilir. Özellikle sperm sayısının ve hareketinin olumsuz etkilendiği ol­gularda cerrahi girişim kesinlikle gerek­lidir. Aksi durumda kısırlık görülebilir. Erbezinde önemli ölçüde hasar ortaya Çıktıktan sonra cerrahi girişimin yaran olmaz. Bu nedenle erken cerrahi girişim önerilir.

SIK SORULAN SORULAR

Varikosel her zaman bir kısırlık nedeni midir?

Hayır. Tam anlamıyla döl verebilen varîkosellı erkekler vardır. Ama çocuğu olmayan kişilerin büyük bir bölümünde varikoselİn bulunduğu gözlenmiş ve bunun cerrahi yolla çıkarılmasından sonra döllenme sıvısının (ersuyu) yapısın­da bir düzelme meydana gelmiştir; yani döllenme için yeterli sayıda spermin oluştuğu saptanmıştır.

Doğumsal olmayan varikosel olguları var mıdır?

Sağ testiste bir varikosel görüldüğünde, genellikle yakın zamanda ortaya çı­kan ve yukarıdan aşağıya toplardamar akımını engelleyen bir bozukluk oldu­ğu sonucuna varılır. Çünkü sağ testiste doğumsal varikosel çok ender görülür. Doğumsal olmayan varikosele spermatik toplardamarın (ersuyu kordronu top-ladaman) alt anatoplardamara döküldüğü yerdeki bir tıkanma neden olur. Alt anatoplardamardaki tıkanma başlı basma damarsal nedenlerden kaynaklanabi­leceği gibi, böbrekteki kanser hücrelerinin böbrek toplardamarına ve alt ana­toplardamara yayılmasıyla ya da kanserli kütlenin damara baskı yapmasıyla da meydana gelebilir. Yakın zamanda ortaya çıkan her varikosel olgusunda, Özellikle varikosel sağ taraftaysa urografı (İdrar yollan radyografisi) çekilme­lidir. Böylece hastalığın ikincil nedenleri giderilmiş olur.

Varikosel neden testis lezyonlarma yol açar?

Varikosel İç spermatik toplardamarda kanın geri kaçmasına bağlı olarak erbe­zi torbasında kan toplanmasına yol açar ve bir ısı artışına neden olur. Bu ısı artışı zararlı bir etki yaratır. Ayrıca böbreküstü bezlerinden gelen katekolaminler ve steroit hormonları gibi zehirli ürünlerin yukarıdan aşağıya akması testis dokusunda lezyonlara neden olabilir.

Doğumsal varikosel nasıl tedavi edilir?

Tıbbi tedavi yalnızca bozulmuş damarlanmanın kronik iltihaplanma ve ağn gibi etkilerini azaltmaya yarar. Cerrahi tedavi ise spermatik toplardamarın bağlanması ve en yüksek noktadan kesilmesi yoluyla böbreklerden spermatik toplardamara gelen kan akımının engellenmesini sağlar. Böylece testisten geri kaçan toplardamar kanının atılması İçin başka bir yol açılır ve böbrek toplar­damar kanının spermatik toplardamara geçişi engellenir. Cerrahi girişime an­cak spermatik toplardamarlara akımın yan yollardan geçtiğinin deneylerle be­lirlenmesinden sonra başvurulur.