Kriptorşizm

KRİPTORŞİZM; Testislerin, skrotum denilen torbanın içinde bulunmamasına ‘Kriptorşizm’ denir. Olay doğuştan bir anormalliktir. Erkek çocukların testisleri anne rahmi içindeki gelişmelerinin 7. ayma kadar olan döneminde skrotum içine inmemiştir. Bu döneme kadar geçen sürede testisler çocuğun karnı içinde bulunur. Anne rahmi içindeki 7. ile 9. aylar arasında erkek çocuğun testisleri kasık kanalı denilen bir kanaldan geçerek skrotumun içine inerler. Daha önce de belirtildiği gibi vücut içinin normal ısısı testislerde bulunan spermiumlar (erkek cinsiyet hücresi) ve bu hücrelerin ana hücreleri olan spermatojen hücreler için zedeleyici, dejenere edici özelliktedir. Bu nedenle doğal olarak testisler skrotum içine iner. Skrotum hem vücut dışında bulunduğundan, hem de derisinin ter bezleri yönünden zengin olduğundan normal vücut ısısından yaklaşık olarak 2 santigrad derece kadar daha serindir. Yani ısısı yaklaşık olarak 35 santigrad derecedir. Bu derecedeki sıcaklık sözü edilen hücreler için zararlı değildir. Skrotum içine inmemiş olan testislerde spermiumlar ve spermatojenetik hücreler dejenere olacakları için bu gibi çocuklar erişkin yaşa geldiklerinde kısır kalırlar. Tesliste bulunan ve erkekleştirici hormon olan ‘Testosteron1 hormonunu salgılayan leydig hücreleri vücudun normal ısısından etkilenmedikleri için hormon salgılamayı normal olarak sürdürürler.

Bu nedenle Kriptorşizm vakalarında etkilenmiş olan hasta, kısır olmakla birlikte erkeklik cinsel özelliklerini kaybetmemiştir. Cinsel birleşme yapılabilmekte fakat döllenme gerçekleşememektedir. Testisin karın içinden skrotum içine inme yoluna girmemesi veya bu yolun herhangi bir noktasında takılması olayı ‘Retansyo testis’ deyimiyle tanımlanmaktadır. Çeşitli retansyo testis tipleri bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını inceleyelim: Retansyo testis abdominalis: Testislerden biri veya her ikisi karın boşluğu içinde kalmıştır. Retansyo testis inguinalis: Testislerden biri veya her ikisi, skrotum içine iniş yolu olan ‘Kasık kanah’nın (inguinal kanal) içinde bir noktada takılmışlardır.Bazı durumlarda testislerden biri veya her ikisi normal iniş yolu Üzerinde takılmayıp o bölgeyeyakın fakat iniş yoluyla ilgisiz bir bölgeye takılırlar. Bu duruma ‘Ektopi testis’ denilmektedir.Kriptorşizm vakalarında aileseleğilim görülmektedir. Aynı ailenin birkaç bireyinde olabileceği gibi aynı ailenin değişik nesillerinde de görülebilir. Eğer her iki testis de inmemişse skrotum tamamen boştur. Eğer tek testis inmişse skrotumda yalnız tek bir testis ele gelir.Kriptorşizm komplikasyonlarından biri erkekte kısırlık yaratmasıyken diğeri de skrotum boşluğuna İnmemiş olan testiste kanser gelişme riskinin yüksek oluşudur.Kriptorşizm vakalarının tedavisinde cerrahiyön-temlerden ve hormon tedavisinden yararlanılmaktadır. Cerrahi tedavi değişik amaçlarla uygulanmaktadır. Bunlardan ilkinde çocuk 5 yaşından önce ameliyata alınır ve inmemiş testis skrotum içine indirilir. Böylece erken dönemde gerçekleştirilmiş olan tedavi, çocuğu gelecekte bekleyen kısırlıktan koruyabilmektedir. Ancak umulan yararın görülebilmesi için çocuğun küçük yaşta ameliyat edilmesi gerekir. Yaşı ilerlemiş kimselerde yalnız görünüşün düzeltilmesi amacıyla inmemiş olan testis veya testisier cerrahi girişimle skrotum içine indirilmektedir. Ancak bu durumda bile testislerde kanser gelişme riski azalülamamıştır. Fakat daha erken teşhis edilme olanağı doğmaktadır. Ameliyatın uygulandığı üçüncü amaç ise inmemiş testisin vücuttan çıkartılmasıyla kanserleşme riskinin tamamen ortadan kaldırılmasıdır. Bu girişim, testislerin indirilmesinde geç kalınmış, yaşı ilerlemiş hastalara uygulanmaktadır. Bu ameliyatın hastalar tarafından önemsenmesi gerekir.Hastalığın hormonla tedavisi, ‘Korionik gonadotropinler’ denilen hormonlar hastaya dışardan verilmesiyle uygulanmaktadır. Bu tedavi yöntemi ancak iki taraflı abdominal retansiyo testis durumlarında denenebilir. Tedavi sonucu testisier skrotum içine inebilmektedir. Testisier hormon tedavisine karşın skrotum içine inmezlerse cerrahi tedavilerden birinin uygulanması gerekir. Hormon tedavisi, uygulandığı vakaların %5-8′inde etkili olmaktadır. Kriptorşizmle ilgili ek bilgileri bu bölümün “Testisier niçin skrotumun içindedir?” adlı başlığında (15/9) bulabilirsiniz..