Optik Sinir

OPTİK SİNİR: Optik sinir (2. kafa siniri), aslında gerçek bir lif olmayıp, görme olayının algılama ve beyne iletme işlemiyle özelleşmiş bir beyinsel uzantıdır.Gözün retina tabakasındaki koni ve çomak hücreleri görme olayının ilk algılama hücreleridir. Bunlardan koni hücreleri renkleri, çomak hücreleri ise siyah ve beyazı algılarlar. Bu hücreler göze gelen ışık enerjisini sinirsel-biyoe-lektriksel uyarılara çevirirler. Çomak ve koni hücreleri retinadaki “Bipolar hücreler” denilen hücrelerle sinaps denilen bağlantılar kurarlar. Bu bağlantılar aracılığıyla algılanan ışık uyarılarının neden oldukları sinir sel-biyoelektriks el uyarılar, bipolar hücrelere iletilir. Bipolar hücrelerse, yine retindaki bir başka hücre çeşidine bu uyarıları sinaps denilen bağlantılar aracılığıyla iletirler. Değindiğimiz bu üçüncü tür hücrelere “Ganglion hücreleri” denir. Ganglion hücreleri (buraya kadar değindiğimiz diğer iki hücre çeşidi gibi sinir hücreleridir) kendilerine iletilen sinirsel uyarıları “Akson” denilen hücresel uzantılarıyla beyine gönderirler. Retinadaki ganglion hücrelerinin aksonları, göz küresinin arka kutbuna yakın bir bölgede bulunan “Optik disk” {Papilla) denilen bölgeye doğru ilerlerler ve burada bütün aksonlar bir araya gelip “Optik sinir”i oluşturarak göz küresini terk ederler. Optik sinir, göz çukuru (orbita) içinde bir süre ilerledikten sonra, Zinn halkasından, daha sonra da optik kanaldan geçerek kafatasına girer. Optik sinirin her göz küresinde retinanın burun tarafından gelen lifleri, kafatası içinde, hipofiz bezinin üstünde, hipofiz sapının ise önünde bulunan bir bölgede birbirleriyle çaprazlaşırlar. Bu çaprazlaşma bölümüne “Optik kiazma” denir. Optik kiazmadan sonraki bölüme artık “Traktus optikus” denir. Her iki optik traktus aynı taraftaki gözün şakak tarafındaki, karşı gözün de burun tarafındaki retina bölümünden kaynaklanan sinir liflerini içermektedir. Optik traktustaki sinir lifleri daha sonra beynin “Talamus” denilen bir yapısının “Korpus genikulatum laterale” denilen bölgesine gelirler. Bu bölgeye ulaşan retinanın ganglion hücrelerinin aksonları olan optik sinir lifleri, görme yollarının dördüncü sinir hücreleriyle sinaps denilen bağlantılarını kurarlar. Bu hücrelerin akson denilen uzantıları “Genikulokalkarin” denilen bir diğer sinir uzantısı oluşturarak beynin içinden geçip beyin korteksinin görmeyle ilgili asıl merkezi olan beynin oksipital lobunun 17. bölgesine ulaşırlar. Böylece gözün retina tabakasında sinirsel-biyoe-lektriksel uyarılara dönüştürülmüş olan ışık enerjisi, beynin görme merkezine iletilip, beyin tarafından algılanmış olur. Korpus genikulatum lateralden doğan sinir liflerinin bir bölümü beynin parietal lobunda, diğer bölümü de temporal lobunda ilerleyerek, oksipital loba ulaşırlar. Temporal lobda ilerleyen sinir lifleri içinde retinanın yarısından kaynaklanan sinirsel yollar, parietal lobda ilerleyen sinir lifleri içindeyse, retinanın üst yarısından kaynaklanan sinirsel yolların korpus genikulatum laterale sonrasına uyan sinir lifleri bulunmaktadır. Optik sinir, kiazma ya da optik traktus ya da genikulokalkarin traktus boyunca görme yollarım oluşturan sinir liflerinin herhangi bir bölgede tümör kesilme kanama gibi herhangi bir nedenle zedelenmesi halinde zedelenen bölge, ileriye biyoelektriksel sinirsel uyarılar iletemez. Bunun sonucu olarak da beyin retinanın o bölgeden geçmekte olan uyanlarını algılayamadığından, gözün görme alanının belli bir bölgesini göremez. Her gözün görme alanı temporal (şakak) ve na^al (burun) taraf olmak üzere dikey olarak iki yarıya ayrılmıştır. Her gözün görme alanı üst ve alt yarı olarak da ikiye ayrılmıştır. Buna göre her gözün görme alanı dört bölüme ayrılmış olur. Her gözün nazal tarafındaki retinası, aynı gözün temporal tarafından gelen ışıkları algılar. Temporal taraftaki retina bölümüyse aynı gözün görme alanının nazal tarafındaki ışıkları algılar. Her güzün nazal tarafındaki retinasından kaynaklanan sinir lifleri kiazma denilen yerde birbirleriyle çaprazlaştıklarından, sağ gözün burun tarafındaki retinasından doğan sinir lifleri beynin sol yarısına gider. Sol gözün burun tarafındaki retinasından kaynaklanan sinir lifleriyse, sağ beyin yarısına gider. Buna göre sağ beyin her gözün görme alanının sol yarısını, sol beyin de sağ yarısını görür. Görme yollarının “Korpus genikulatum lateraleden sonra bölümleri kısaca şöyle özetlenebilir.V Beynin sağ yarısında parietal lobda ilerleyen görme yolları, sağ gözün görme alanının nazal (burun) taraftaki yarısının 1/2 alt yarısını, sol gözün görme alanının temporal [şakak) yarısının 1/2 alt yarısını görmektedir. Beynin sağ yarasında temporal lobda ilerleyen sinir lifleri sağ gözün görme alanının nazal taraftaki yarısının üst yansını, sol gözün görme alanının da temporal yarısının üst yarısını görürler. Optik sinir beyin zarıyla sarılmıştır. Yani beyin zarını oluşturan “Dura mater”, “Araknoid” ve “Piamater” tabakaları optik siniri de aynen ’sarmışlardır.