Gözkapakları

GÖZKAPAKLARI: Gözkapakları, hareketli ve kapandıklarında gözü koruyan özel deri kıvrımlarıdır. Gözkapakları açıkken, serbest kenarları arasında kabaca iğ biçiminde bir açıklık kalmaktadır. Bu açıklığa “Gözkapakları yarığı” denir. Gözkapaklarının iç tarafta, birbirleriyle yaptıkları açıya “îç kantus”, dış tarafta yaptıkları açıya da “Dış kantus” denir, iç kantus daha geniş açılıdır. îç kantus, buruna doğru bir miktar ilerler. Burada her iki kapak birbirinden üçgen bir aralıkla ayrılmıştır. Bu aralığa “Göz yaşı gölü” (Lakus lakrimalis) denir.

Gözyaşı gölü bölgesinde pembe kırmızı bir kabartı bulunur. Buna “Karünkula lakrimalis” denir. Gözkapaklarının serbest kenarlarında kirpikler bulunur. Üst gözkapağının kirpikleri daha fazla sayıda ve daha uzundur. Üst kirpikler yukarı, alt kirpikleri daha fazla sayıda ve daha uzundur. Üst kirpikler yukarı, alt kirpikler de aşağı doğru kıvrım yaparlar.

Gözkapakları dıştan içe doğru, şu tabakalardan kurulmuşlardır:

1) Deri

2) Derialtı gevşek doku

3) Orbikularis okuh kasının gözkapağı bölümü

4) Tarsus

5) Orbita septumu

6) Tarsus bezleri ve

7) Konjunktiva. Gözkapağı derisi çok nice olup, gözkapaklarmın şerbet kenarlarında “Konjunktiva” ile devam eder. Derinin altında “Derialtı gevşek dokusu” bulunmaktadır. Derialtı gevşek dokusunun hemen altında, orbikularis okuli kasının gözkapağı bölümü bulunur. Bu kasnı kasılmasıyla gözkapakları kapanır. Bu kasın hemen arkasında da gevşek bir doku bulunur. Bu gevşek doku kafa derisinin “Aponöroz” denilen tabakasının altındaki gevşek dokuyla bağlantı halindedir. Öyleki kafa derisinin bu gevşek âokusu içinde bir kanama ya da cerahatlanma olursa, kan ya da cerahat üst gözkapağına inebilir. Nitekim kafasına darbe yemiş olan bir insanın üst gözkapağında ve /veya alt gözkapağında morarma saptanabilir.

Göz Kapağı Tümörleri

Bu morarma, yukarıda değindiğimiz ilişkiye bağlı olarak gözkapaklarına inmiş olan kana bağlıdır. Tarsus, üst ve alt gözkapakîarında bulunan ve lifsel bir yapıya sahip oldukça sert bir zardır. Tarsuslar, gözkapaklarına biçim kazandıran destek yapılardır, iç ve dış yanlardaki uçları, bazı lifsel uzantılarla göz çukuru tabanının iç ve dış kenarlarına tutunurlar. İçteki uzantıya “îç palpebral ligament”, dıştaki uzantıya da “Dış palpebral ligament” denir. Üst gözkapağının tar susuna, üst gözkapağının kaldırıcı kası tutunmaktadır.

Orbita septumu zayıf bir zardır. Dış kenarı göz çukurunun tabanının kenarlarına tutunmaktadır. Orta kenarı üst gözkapağında, üst gözkapağı kaldırıcı kasının zarına karışır. Alt gözkapağında, alt tarsusun ön yüzüne tutunur. Tarsus bezleri (Meibomius bezleri), tarsusun kalınlığı içine yerleşmişlerdir. Hazırladıkları salgıyı gözkapağının serbest kenarına boşaltırlar. Gözkapağı ters çevrilip bakıldığında, bu bezler uzun sarımtırak çizgiler biçiminde görülebilir. Meibomius bezleri, değişikliğe uğramış “Sebase” bezleridir. Üst gözkapağında 30, alt gözkapağında 20 tane bulunur. Kirpik diplerinde “Zeiss bezleri” adını alan diğer bazı sebase bezleri de bulunur. Kirpiklerin yakınlarında ‘*Moll” denilen ter bezleri bulunmaktadır.Konjunktiva, gözkapaklarınm iç yüzünü örten saydam bir mukoza tabakasıdır. Konjunktiva gözkapaklarının arka yüzlerinde yukarı ve aşağı ilerledikten sonra, bir kıvrım yapıp göz küresinin ön bölümündeki skleraya geçer. Buradan da korneaya uzanır. Konjunktivanm üst gözkapağının iç yüzüyle göz küresi arasında yaptığı kıvrıma “Üst konjunktival forniks”denilmektedir. Gözyaşı bezinin boşaltıcı kanalları üst konjunktival forniksin dış bölümüne açılır. Alt gözkapağındaki konjunktiva kıvrımına da ‘ ‘Alt konjunktiva forniks” denilmektedir.

Göz Kapağı Travmaları