İris

İRİS: İris, tünika vaskülozanın en ön bölümünü oluşturur ve gözbebeğinin (pupilip) çevresini yassı bir halka gibi sarar. İris kişiden kişiye değişen belli renklerde olur. İris aslında, tünika vaskülozanın lensin {göz merceği) önüne doğru gönderdiği bir uzantıdır, trişin ön yüzüyle kornea arasmdaki boşluğa “ön kamara” denir. İrisin arka yüzüyle silier cismin ve lensin ön yüzleri arasındaki boşluğa da “Arka kamara” denir.

Ön ve arka kamaralar “Kamara sıvısı” denilen bir sıvıyla doludur. Kamara sıvısı silier cisim tarafından hazırlanıp, arka kamara boşluğuna dökülür. Bu sıvı daha sonra gözbebeği [pupillal denilen boşluktan geçip ön kamaraya ulaşır.irisin gözbebeğine yalan bölümünde “Sfinkter pupilla” denilen büzücü bir düz kas bulunmaktadır. Bu kasnı kasılması gözbebeğini daraltır. Bu kasm oluşturduğu halkanın dış yan tarafında “Dilatatör pupilla” denilen bir başka kas halkası daha bulunur. Bu kasın kasılması gözbebeğinin genişlemesine yol açar. Sfinkter pupilla kasının sinirleri, “Okulomotor sinir” denilen 3. kafa sinirinden gelmektedir. Okulomotor sinirin beyin sapındaki parasempatik “Edinger-Westphal” çekirdeğinden gelen sinir lifleri, göz çukuru içindeki “Silier ganglion” denilen bir ganglionada sinaps yaptıktan sonra sfinkter pupilla kasına ulaşır. Bu sinir liflerinin uçlarından saunan “Asetil kolin” adlı nörotransmitır, sfinkter pupilla kasının kasılmasına, dolayısıyla gözbebeğinin daralmasına yol açar. Asetil kolin; parasempatik sinir sisteminde, sinir lifleri tarafından iletilen sinirsel uyarıların, hedef organ tarafından algılanabilmesi için, sinir lifi ucundan salgılanan bir kimyasal maddedir. Bu kimyasal madde biyo-elektriksel sinirsel uyarıyı kimyasal bir düle ilettiğinden “Nörotransmitır” adını almaktadır. Sinir sisteminde değişik kimyasal yapılarda çeşitli nörctransmitırlar bulunur, örneğin noradrenalin dopamin gibi. Dilatatör pupilla kasnını uyarıcı siniri, boyun bölgesindeki sempatik sinir zincirinden gelmektedir..