DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİNİN TEDAVİSİ:
Demir eksikliği tedavisi, hastaya yalnız demir vermek değildir. Hastaya yalnız demir verip demir eksikliğini yaratan kaynağı araştırmamak, büyük bir tıbbi yanılgıdır. Demir eksikliğini yaratan nedenin araştırılıp bulunması ve bu nedenin ortadan kaldırılması, demir eksikliği tedavisinin önemli bir bölümünü oluşturur. Demir eksikliğinde hastadaki günlük demir emilmesi, vücut ağırlığının kilosu başına yaklaşık 0.5 mg.’dır. Demir eksikliğinde ağız yoluyla ahnan demirin de 0/o20-%30 kadarı emildiğine göre, hastaya ağız yoluyla, kilo başına 1.5 mg. kadar demir verilmelidir. Hastaya verilebilecek en kolay emilen ve en ucuz demir içeren ilaç, “Demir sülfaf’tır. Demir sülfattaki demir, iki değerliklidir. Demir sülfatta % 20 oranında demir bulunur. Buna göre hastaya günde 200-300 mg. demir sülfat verilmesi yeterlidir. Demir, aç karma daha iyi emilir. Ancak demir sülfat mideyi tahriş edebilir. Bu nedenle ilacın yemeklerle birlikte alınmasında yarar vardır. Demir glukonat ve demir fümarat iki değerlikli demir içeren öteki ilaçlardır. Demir tedavisi sırasında hastanın çeşitli vitaminler ve minareller içeren başka ilaçlar kullanmasının, reçetenin tutarını yükseltmekten başka bir yararı yoktur. Demirli ilaçları kullanan hastaların dışkıları koyu renkli olur. Demir tedavisi en az altı ay sürmelidir. Tedaviden yaklaşık 7-10 gün sonra kandaki genç alyuvarların sayısı çoğalır. Bu olaya retikülositoz denir ve demir tedavisinin sonucunun olumlu olduğunu gösterir. Tedavi süresinde kandaki hemoglobin, günde 100 mi, kanda 0.2 gr.’hk bir artış hızıyla çoğalır.
Demir tedavisinde çok sık uygulanan bir yanlış vardır. Bu da gereksiz yere hastaya iğneyle demir (demirli ilaçların enjekte edilmesi) verilmesidir. Halk arasındaki yanlış bir kanıya göre iğneyle verilen ilaçlar daha etkili olmaktadır. Bu gibi yanlışlara bazı tıp adamları da düşmektedir. Hastaya iğneyle demir verilmesini gerektiren durumlar çok azdır. Hastanın incebağırşaklarının büyük bir bölümü çıkartıldığında, kolitis ülseroza olaylarında, Crohn hastalığında sık ve sürekli kanamalar nedeniyle hastanın günlük demir gereksiniminin 100-200 mg. gibi yüksek bir düzeye çıktığı durumlarda demirin iğneyle verilmesi gerekir. Hastaya “Demir dekstran” kas içine zerkedilir. Verilecek doz şöyle ayarlanır: (Normal hemoglobin miktarı – hastanın hemoglobin miktarı) X 0.25. Örneğin hemoglobin miktarı 100 mi. kanda 5 gr. olan bir hastaya (15-5) X 0.25 =2.5 gr. demiri zerketmekgerekir. Demir iğneleri bulantı, kusma, baş ağrısı, a,teş î yükselmesi, ürtiker gibi yan etkiler yapabilir.