PERİTON: Periton karın içindeki birçok organın dış yüzünün tümünü ya da bir bölümünü örten, aynı zamanda bu organları karın duvarları ve karm içi yapılarına bağlayarak onların karın içindeki yerlerinin bir ölçüde sabit kalmalarına yardım eden bir zardır. Periton erkekte tam bir kıvrımlı kese biçimindeyken, kadında “Tuba uterinalar” [fallop boruları) bu keseye açıldıkları için kapalı bir kese olma Özeliğini kaybederler. Peritonun karın duvarlarına bitişik olan bölümlerine “Parietal periton” denilmektedir. Karm içindeki iç organları örtmekte olan periton yaprağına ise “Viseral plevra” denilmektedir. Parietal periton ile viseral periton arasında bulunan boşluğa ise “Periton boşluğu” denilmektedir.
Peritonun viseral yaprağı jejunum ve ileumu sardıktan sonra, “Mezenter” denilen ve iki viseral yaprağın sırt sırta vermesiyle oluşan bir çeşit aşıcı bağ oluşturur. Mezenter sözünü ettiğimiz bu incebağırsak bölümlerini karnın arka duvarına asar. Mezenterin içinden aynı zamanda bağırsakları besleyen atardamarlar da geçmektedir. Midenin de ön ve arka yüzü periton ile örtülüdür. Bu iki viseral yaprak midenin büyük kurvatüründe birleşerek bağırsakların önünden aşağı doğru bir örtü gibi inerler. Bu periton bölümüne “Büyük omentum” [Omentum majus) denilmektedir. Mideyi örtmekte olan bu iki viseral yaprak midenin küçük kurvatür denilen kenarında birleşerek, karaciğere doğru yükselirler. Sözünü ettiğimiz bu viseral periton bölümüne ise “Küçük omentum” (Omentum minus) denilmektedir. Kalınbağırsakların , pankreasın ve duodenu-mun ise ancak bazı bölümleri peritonla örtülmüştür. Erkekte rektum ile idrar kesesi arasında bir periton çıkmazı bulunmaktadır, buna “Rektovezı-kal cep” denilmektedir. Kadında ise idrar kesesi ile rahim arasında bir cep bulunmaktadır. Bu periton çıkmazına “Vezikouterin cep” denilmektedir. Rahmin arka yüzü ile rektumun ön yüzü arasında bir cep daha bulunmaktadır. Buna da ütektouterm cep” denilmektedir. Midenin arka yüzünü örtmekte olan viseral periton kıvrımı ile bunun hemen arkasında bulunan bir diğer periton kıvrımı arasında başka bir boşluk daha bulunmaktadır. Bu boşluğa da “Bursa omentalis” denilmektedir. Bursa omenta-lisi oluşturan periton kıvrımları, aşağı doğru uzanarak ‘Omentum majusun’ yapışma katılmaktadırlar. Peritonun viseral yaprağı karaciğerin de dış yüzünü kısmen örtmektedir.