MİDE SALGISI: Mide salgısı, midenin mukoza tabakasındaki hücrelerin. bir işlevidir. Mide mukozasında başlıca beş çeşit hücre bulunmaktadır. Bunlar
1) Mukus salgılayan tek katlı kolumner epitel hücreleri
2) Parietal hücreler
3) Esas (zimojen) hücreler
4) Boyun hücreleri ve
5) Anjentafin hücrelerdir. Parietal hücreler HC1 ve “întrensek faktör” adlı maddeleri salgılarlar. Esas (zimojen) hücreler ise “Pepsin” salgılarlar. Tek katlı kolumner epitel hücreleri ve boyun hücreleri ise “Mukus” salgılamaktadırlar.. Mukus mide duvarını, mide-
Tükürük bezleri
Karaciğer, safra kesesi ve pankreas (sol)
nin salgıladığı HC1 ve pepsinin sindiriri etkisinden korur. Böylece mide kendi kendisini sindirmekten kurtulmuş olur. Midenin günlük salgısı yaklaşık olarak 3000 mi kadardır. Bu salgının pH’ı ise yaklaşık olarak l’dir, yani asittir. Mide salgısı içinde su, sodyum, potasyum, magnezyum, hidrojen, klor, fosfor “ve kükürt bileşikleri, pepsin, intrensek faktör, jelatinaz ve mukus bulunmaktadır.
Midenin pepsin salgısı proteinlerin sindirilmesinde etkilidir, fakat gerekli değildir. Buna karşılık midenin intrensek faktör salgısı B12 vitamini emilimi için kesinlikle gereklidir. Midenin HC1 salgısı ise demir emiliminde çok önemli rol oynamaktadır.
Midedeki salgılama olayı, sinirsel ve hormonal olmak üzere başlıca iki mekanizma ile denetlenmektedir. Bunlardan ilkinde, yani sinirsel kontrolde salgılama için gerekli sinirsel uyarılar, vagus siniri içinde mideye ulaşmaktadır. Kandaki glikoz düzeyinin düşmesi ya da iştah açıcı besin maddelerini görmek ve/veya düşünmek, mide salgısının sinirsel dönemini oluşturur. Midenin antrum bölgesindeki “G-hücrelerinden” kana verilen “Gastrin” adlı hormon ise, mide salgısının hormonal mekanizmasını başlatmaktadır. Antrum bölgesinin besinlerle gerilmesi ya da buradaki asitliğin azalması ya da va’gus sinirinin uyarılması, G-hücrelerinden gastrin salgılanmasına yol açmaktadır. Antrum bölgesinin asitliliği-nin yeterli düzeye erişmesi ya da “Atropin”, gastrin salgısını azaltır.