KRONİK (MÜZMİN) BÖBREK YETMEZLİĞİ

Bilindiği gibi, böbreklerde yaklaşık olarak iki milyon nefron bulunmaktadır. Her bir nefron ise glomerül ve bunu izleyen böbrek tüplerinden kurulmuştur. Glomerüllerde idrarın ilk taslağı hazırlanıp, bu taslak böbrek tüplerine boşaltılmaktadır. Böbrek tüplerinde ise bu taslak çeşitli geri emilim ve salgılanma olaylarına uğrayıp asıl idrara dönüştürülmektedir. Her bir nefrona küçük bir böbrek gözü ile bakabiliriz.

Kronik (müzmin) böbrek yetmezliğinde, çeşitli etkenlere bağlı olarak, ilerleyici bir biçimde nefronlarm sayısı gitgide azalmaktadır. Bunun sonucu olarak da geride kalmış olan nefronlara gitgide daha fazla İş düşmektedir. Nefronlarm sayısı azaldıkça glomerüllerde hazırlanmakta olan idrar taslağının da miktarı azalmaktadır. Yani glomerül filtrasyonu azalmaktadır. Bu ise bazı maddelerin ve özellikle de ürenin kanda birikmesine neden olmaktadır.

Her bir nefrona fazla iş düştüğünden, böbrek tüplerinde idrar taslağından, idrar hazırlanışı da bozulmakta ve böylece vücuttaki sıvı ve çeşitli maddelerin normal dengesi bozulmaktadır.

Böbrek tüpleri kendilerine gelen idrar taslağından vücut için gerekli olan su ve bazı maddeleri geri ememezler. Bu ise hastanın fazla miktarda idrar çıkarmasına, yani poliüriye neden olur. Çok su kaybeden hasta, bunu çok su içerek karşılamaya çalışır. Bu durum hastalığın başlangıç dönemlerinde saptanır. Hastalık ilerledücçe, yani nefronların sayısı azaldıkça glomerül filtrasyonu da azalır. Glomerül filtrasyonu normalin % 5 – % 10′una indiğinde, idrar hazırlanışı azalır ve vücutta tuz, su ve diğer maddeler birikmeye başlar. Bu tablo yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ve ödemle seyreder.

Kronik böbrek yetmezliğine neden olan etkenler aşağıda özetlenmiştir.

1) Glomerülonefritler

2) Böbreklerdeki damar hastalıkları

3) Çeşitli zehirlenmeler

4] İdrar yollarının kronik tıkayıcı hastalıkları

5) Kronik piyelonefrit

6) Her iki böbreğin doğumsal hastalıkları

7) Bazı infeksiyon hastalıkları

8) Böbrekleri etkileyen bazı böbrek hastalıkları

9) Radyasyon

10) Böbrek tüplerinin kronik hastalıkları