GLOMERÜLER FİLTRASYON: Normal bir insandaki glomerüler filtrasyon miktarı, bir dakikada 125 mi kadardır. Böbrek glomerülleri tarafından süzülerek Bowman kapsülünün idrar boşluğu denilen bölgesine geçen ve idrarın ilk taslağı olan ve “Ultrafiltrat” adını alan bu süzüntünün yaklaşık °/o 99′u, böbrek tüpleri tarafından yeniden geri emilmektedir. Eğer bu geri emilim olmasaydı, vücut günde 180 litre sıvı kaybetmek zorunda kalacaktı. Çünkü bir dakikada oluşturulan 125 ml.’lik ultrafiltrat, bir günde toplam 180 litreye karşılık gelmektedir. Bilindiği gibi iUtrafiltrat, böbrek glomerüllerinde-ki kılcal damarlarda dolaşmakta olan kandan süzülerek oluşturulmaktadır. Yine bilindiği gibi böbrek glomerüllerinde kılcal damar boşluğu ile Bowman kapsülünün iki yaprağı arasındaki idrar boşluğu arasında üç yapı bulunmaktadır. Bunlardan ilki kılcal damarların endotel denilen hücreleridir. İkincisi endotel hücrelerinin dış yüzünü örten bazal membran denilen dokudur. Üçüncüsü ise Bowman kapsülünün viseral yaprağını oluşturan ve kılcal damar yumağını dıştan saran ve podosit denilen hücrelerden kurulmuş olan zardır.
Kılcal damarlardaki kandan ultrafiltrat süzülürken, süzme işleminde aktif olarak görev almakta olan en önemli yapı bazal membran denilen dokudur.
Çeşitli etkenler glomerüler filtrasyon üzerinde etkilidir. Bunları şöyle özetleyebiliriz: 1) Kılcal damar yumağmdaki kılcal damar alanının genişliği, 2) Kılcal damarların geçirgenliği ve 3) Kılcaldamarlar boşluğuyla, idrar boşluğu arasındaki hidrostatik ve ozmotik basınçlar arasındaki farktır.
Böbreklerde gelişecek olan bir hastalığın böbrek glomerüllerini zedelemesi halinde, böbreklerdeki toplam glomerül filtrasyon alanında bir azalma gelişir. Bir böbreğin çıkartılması ya da bir böbreğin bir bölgesinin çıkartılması da toplam glomerül filtrasyon aiamnda bir azalmaya neden olur. Bir böbreği çıkartılmış bir insan, böbreği normalse hiçbir güçlükle karşılaşmadan yaşıyabi-■lir.
Böbreklerdeki kan akımının artması ya da vücudun normal kan basıncının, yani tansiyonun yükselmesi glomerüllerdeki hidrostatik basıncı artırarak, glomerül filtrasyonunu çoğaltabilir. Üreterlerdeki bir tıkanma ya da böbrek dokusunda gelişen bir ödem olayı Bowman kapsülü boşluğundaki hidrostatik basıncı artırarak glomerül filtrasyonu azaltır.
Vücudun susuz kalması ve kan proteinlerinin artması halinde, kanın ozmotik basıncı artar, bu durumda ise gîomerül filtrasyonunda bir azalma saptanır. Çeşitli hastalıklarda ise glomerüllerdeki kılcal damarların geçirgenliği bozulmakta ye buna paralel olarak da glomerül filtrasyonu inceleyeceğiz:
1) Ağrı
2)İdrar etmede güçlük
3}İdrara sık çıkma
4} Az idrar çıkarmak
5) îdrar Kılcal damarların geçirgenliği kılcal damarların çıkaramama
6) İdrarını tutamama
7) İdrar iç yüzünü örtmekte olan endotel hücreleri birikmesi
İdrar rengindeki değişiklikler
9) arasındaki açıklıklardan olduğu kadar endotel İdrarda kan çıkması
10] İdrarda hemoglobin hücrelerinin ve bazal membranm elektriksel yükü çıkması
11) idrarda miyoglobin çıkması
12) tarafından da etkilenmektedir. Bazal membranm İdrarda cerahat bulunması
13) İdrarda bakteri ve endotel hücrelerinin elektriksel yükü negatif- bulunması
14) Kum dökme
15] Çok idrar çıkarma tir. Elektriksel yük bakımından nötr olan
16) İdrar akışında bozukluklar, moleküllerin çapı 4 nano-mikrona kadar olduğunda, endotel hücreleri arasındaki açıldıklardan