HEMOPTİZİS: Akciğerler, bronşlar ve nefes borusu düzeyinde çeşitli nedenlere bağlı olarak oluşan kanamaların, solunum yollarından gırtlağa oradan da ağız yoluyla dışarı boşalmasıdır. Bu kanamanın boşaltılması çoğunlukla öksürükle birlikte olmaktadır. Bu nedenle olaya
“Kan öksürme” diyebiliriz. Büyük miktarda kan öksürülmesini hemoptizi olarak değerlendirirken, balgam içinde bir miktar kan öksürülmesini de hemoptizi olarak değerlendirmek gerekmekledir. Buradan da anlaşılacağı gibi hemoptizi başlıca iki biçimde oluşmaktadır. Ya damarlar yırtılmakta ya da kan hücreleri damarların dışına sızmaktadır. Hemoptizinin nedenlerini bir tablo içinde vermeden önce, hemoptizinin ağız yoluyla kan atılan diğer olaylardan ayırtedümesinin gerektiğini belirtelim.
Örneğin mide kanamalarında, hasta kan kusabilir ve bu kusma sırasında öksürebilir. “Hemate-mez” denilen bu olayın hemoptizi olayından ayırt edilmesi gerekmektedir. Hematemezde, yani mideden kaynaklanan kan kusma olaylarında kusmadan önce bulantı vardır, mide kanamasına bağlı bir baş dönmesi vardır. Kusulan kanın içinde yemek artıkları bulunabilir ve en önemlisi hasta bir mide hastalığının sahibidir. Bu hastalık genellikle bir mide ülseridir. Halbuki hemoptizi-de, bulantı yoktur, çıkarılan kanda yemek artıkları bulunmaz, kan çoğunlukla öksürükle gelir, açık renkte ve bazen köpüklüdür. Kanama öncesinde göğüste bir sıcaklık hissi, hırıltılı solunum ve akciğer hastalığına ait diğer bazı belirtiler vardır.
Bazen burun kanamalarında da kan ağızdan atılır. Burun kanamalarındaki kan koyu renklidir ve pıhtı içerir. Diş etleri kanamalarındaysa ağızdan atılan kan, tükürükle karışmış durumdadır.