NEFES BORUSU VE ESAS BRONŞLARIN YAPISI

NEFES BORUSU VE ESAS BRONŞLARIN YAPISI: Nefes borusu, kıkırdak yapısındaki 16 halkanın belli bir mesafeyle üst üste dizilip birbirlerine “Fibroz” (lifsel) bir doku ve düz kaslarla bağlanmaları sonucu oluşan bir organdır.Kıkırdak halkalar için ‘Eksik halka’ deyimini kullandık. Çünkü bu halkaların arka bölümleri kesiktir. Kesik olan iki uç, düz kas lifleri ile birbirlerine bağlanırlar. Bu kas liflerinin kasılması sonucu elastik bir yapıya sahip olan kıkırdak halkalar büzülürler ve böylece nefes borusu daralır. Büyük bir bölümü kıkırdaktan, arkadaki küçük bölümü de düz kaslardan kurulmuş olan bu halkalar ‘Fibröz’ (lifsel) bir doku ile hem birbirlerine bağlanmışlar hem de yüzleri bu doku ile örtülerek tam bir boru oluşturmuşlardır. Arkası düz olan bu borunun, yani nefes borusunun iç yüzü ‘Mukoza’ ile örtülmüştür. Mukoza tabakasının yapısına katılan epitel “Çok katlı siliatt epitel” yapısındadır. Nefes borusunun boşluğuna bakan epitel hücrelerinin yüzeylerinde bulunan “Silia”lar (titrek tüyler) rüzgarda dalgalanan buğday tarlaları gibi hareketlidirler. Bu hareketler sonucu titrek tüyler üzerine düşen tozlar ve diğer yabancı cisimler nefes borusundan gırtlağa doğru sürüklenip balgam içinde atılırlar. Titrek tüylü epitel hücreleri arasında bol miktarda “Goblet” hücresi bulunur. Bilindiği gibi bu hücreler tek tek bağımsız olarak çalışan salgı hücreleridir ve “Mukus” denilen bir salgı üretirler. Mukus salgısı nefes borusunun iç yüzünü örten epitel tabakasının nemliliğini sağlar. Diğer yandan mukus IgA yönünden de çok zengindir. Bilindiği gibi IgA nefes borusunu ve daha geniş bir yaklaşımla solunum sistemini çeşitü mikropların hastalandmcı etkilerine karşı korur. Mukoza tabakası lenfositlerden de çok zengindir.Mukoza tabakasının hemen altında ‘Submukoza’ tabakası bulunur. Gevşek bağ dokusu yapısında olan bu tabaka damarlar ve sinirler yönünden çok zengindir. Submukoza içinde salgı bezleri de bulunur. Bu salgı bezleri hazırladıkları salgıyı kanalcıklar aracılığıyla nefes borusunun iç yüzeyine boşaltırlar.