EPİDERMİS

EPİDERMİS: Epidermis mikroskobik olarak incelendiğinde, çok katlı keratinize skuamöz epitel yapısında olduğu görülür. Epidermisin bu çok katlı yapıdaki hücresel dizilişinde, en dışta bulunan hücreler sürekli vücut yüzeyinden kaybedilirler. Ama epidermisin derin katlarındaki hücreler de sürekli çoğaldıklarından, epidermis kaybedilen hücrelere karşın her zaman aynı yapı ve kalınlığını korur. Epidermisin çok katlı epitel yapısında derinde yer alan ve büyük bir çoğalma yeteneğine sahip olan epitel hücrelerinin çoğu kolumnar tipte, ortadakiler küboid ve en yüzeydekiler de yassıdır. Epidermisin derin katlarında yer alan kolon biçimindeki (kolumnar] hücreler, deri yüzeyine doğru yer değiştirirlerken yassılaşırlar, çekirdeklerini kaybederler ve kera-tin denilen protein bakımından çok zenginleşirler. Keratin su geçirmeyen ve mekanik etkilere dayanıklı bir proteindir. Epidermisin en dış bölümünü oluşturan yassı epitel tabakasına boynuzsu (pul) tabaka da diyebiliriz. Epidermis ve Özellikle epidermisin keratinleşmiş bölümü vücudun her yerinde aynı kalınlıkta değildir. Örneğin, epidermis ve özellikle bunun keratinleşmiş tabakası ayak tabanında, avuç içinde çok kalın olmasına karşılık gözkapaklarmdaki deride çok incedir. Derinin mekanik etkilerden fazla etkilenen bölümlerinde keratinleşme çok artar. Barfiks çalışanlarda avuç içinde nasırlaşmanın görülmesi, bu duruma bir örnektir. Epidermis kendi içinde beş tabakaya ayrılmıştır. Bunlar sırasıyla dıştan içe doğru şöyle dizilmişlerdir: En dışta stratum korneum; bu tabakadaki hücreler yassılaşmış (skuamöz-pul), çekirdeklerini kaybetmiş ve keratin denilen proteinden çok zenginleşmişlerdir. Deri yüzeyinden sürekli kaybedilen hücreler bunlardır. Bu tabakanın altındaki tabaka ise “Stratum lusidum” adını alır. Stratum lusidum avuç içi ve ayak tabanı derisinin epidermisinde bulunur. Bunun altında stratum granulozum tabakası bulunur. Bu tabakadaki hücrelerde keratin tanecikleri görülmeye başlanır. Stratum granülozumun altında ise “Stratum spinozum” denilen tabaka bulunur. Bunun da altında ise epidermisin en derin tabakası olan “Stratum bazale” bulunur. Stratum spinozum ve stratum bazale tabakalarının ikisine birden “Stratum germinativum” denir. Epidermisin hemen altında yer alan derinin dermiş tabakası, epidermisin stratum bazale tabakasına doğru eldiven parmakları biçiminde uzantılar gönderir. Bu uzantılara “Dermiş papİİlaları” denir. Dermiş papillaları epidermis ve dermiş tabakalarının birbirine sıkıca tutunmalarım sağlarlar ve böylece bu iki tabakanın birbiri üzerinde kaymalarına engel olurlar.