SPERMATOJENEZ ( SPERMİUM YAPIMI): Erkek cinsiyet hücreleri olan spermium-larm testislerde yapılmasına ‘Spermatojenez’ denir. Testislerin yapısında bulunan seminifer tüpler denilen borucuklarm duvarında bulunan ‘Spermatojen hücreler’, bunlara ‘Spermatogo-nium’ da denilmektedir, bir yandan çoğalırlarken diğer yandan da olgun bir spermiuma doğru gelişip farklılaşırlar. Spermiumlar bu gelişme sürecinin bir basamağında ‘Sertoli’ hücrelerinin içine başlarım sokarak onlardan bazı besin maddeleri, hormonlar ve enzimler alırlar. Sertoli hücreleri, erkek organizmasında bir miktar dişilik hormonu yani ‘Östrojen’ sentez ederler. Belli bir olgunluğa erişmiş olan spermiumlar daha sonra seminifer tüplerin boşluğuna geçerek ‘Epididimis’e ulaşırlar. Epididimise ulaşan sper-
miumlar normal biçimlerini kazanmış olmalarına karşın henüz tam olarak olgunlaşmamışlardır. Fizyolojik olarak tam olgunluğa erişebilmeleri için daha belli bir süre gerekir. Bu süreyi ‘Epididimis’de geçiren spermiumlar bir ovumu (dişi cinsiyet hücresini) dölle-yebilecek olgunluğa erişirler. Epididimis, buradaki metabolizmanın ürünü olan karbondioksitten dolayı hafif asit bir ortamdır. Bu asit ortam spermiumları tembelleştirir, hareketsizleşti-rir. Hafif alkali ortamlar ise spermiumları hareketlendirir. Cinsel birleşme sırasında kadının vaginasına boşaltılan spermiumun içinde prostatın hafif alkali olan salgısı da bulunur. Alkali özellikteki prostat salgısı meni içinde bulunan spermiumları hareketlendirir. Hareketlenmiş bir spermium dölleyeceği ovuma doğru ilerler. Meni içinde vaginaya ulaşmış olan spermiumlar, burada ancak üç gün yaşayabilirler. Dölleme yeteneklerini kadının üreme organında geçirdikleri ilk 24 saatin sonunda kaybederler.
Spermatojenez, yani spermiumlarm yapımı 12-15 yaşlarında yani ergenlik (Puberte) çağında başlar. Bu dönemi başlatan olay, beyindeki adenohipofizden ‘Folikül Stimülan Hormon’ (FSH) ve ‘înierstisiel Celi Stimülan Hormon’ (ICSH) hormonlarının salgılanmasıyla başlar. FSH, kan yoluyla testislere taşınır ve burada spermatojenetik hücrelerin yani spermmmla-rın ana hücrelerinin sayıca çoğalmalarını sağlar. ICSH ise testislerde bulunan ve Testosteron hormonu (Erkekleştirici hormon) salgılayan ley-dig hücrelerini uyararak onların testosteron salgılamasını kamçılar. Testosteron hormonu, çeşitli etkilerinin yanı sıra testislerde sayıca çoğalmakta olan spermatojenetik hücrelerin spermiumlara doğru gelişip farklılaşmalarını sağlar. 12-15yaşlarmda başlayan spermatojenez, 25-30 yaşlarına kadar çoğalır, kuvvetlenir ve 60-70 yaşlarına kadar gücünü yavaş yavaş kaybederek azalır.