FİBROKİSTİK HASTALIK: Fibrokistik hastalık kadınların memesinde en sık rastlanan hastalıkların başında gelir. Yaş dönümü (menopoz) öncesi kadınların yaklaşık % 20’sinde bu hastalığı görme olanağı vardır. Fibrokistik hastalık, iyi huylu [selim] bir gelişme olup, kendisini meme dokusu içindeki kistlerle ortaya koyar. Hastalığın kesin nedeni henüz bilinmemektedir. Fakat östrojen fazlalığının ya da progesteron hormonu azlığının bu hastalığa neden olabileceği düşünülmektedir.
Fibrokistik hastalıkta meme dokusunu oluşturan bağ dokusunda, süt kanalları epitelinde ve süt bezleri epitelinde artma görülür. Bu değişiklikler sonunda, meme dokusu içinde içi duru bir sıvıyla dolu olan bir kist gelişir. Bu gibi durumlarda kadın her menstürasyon devri sonuna doğru, yani aybaşı kanamasına yakın, etkilenmiş olan memesinde bir gerginlik, ağrı ve bazen meme başı akıntısı olduğunu görür. Kendi kendisini yoklayan kadın, memesinde kistin kütlesini sezer. Sözünü ettiğimiz bu yakınmalar kadının doktora başvurmasına neden olur. Fibrokistik hastalığın bu belirtileri menstürasyon kanamasından sonra (adet kanaması) ortadan kalkabilir. Yaş dönümüne (menopoza) girmiş kadınlarda yeni kistler oluşmaz. Adetten kesilmemiş kadınlarda bu kistlerin sayısı çoğalabileceği gibi, aynı yerdeki kist her menstürasyon devrine paralel olarak aynı değişiklikleri sürekli yineleyebilir. Fibrokistik hastalığın kendisi iyi huylu (selim) bir hastalık olmakla birlikte, yaşamının bir döneminde bu hastalığı geçirmiş olan kadınların meme kanserine yakalanma olasılığı, genele göre üç kat daha çoktur. Bu nedenle fibrokistik hastalıkta kesinlikle kistin boşaltılması ve kesin bir ayırıcı teşhis amacıyla de biyopsi yapılıp patolojik incelemeye gönderilmesi gerekir. Boşaltılmasına karşın inatla varlığını sürdüren kistler, biyopsi ve patolojik olarak aksi kesinleşinceye kadar kötü {habis} olarak kabul edilmelidir. Kist boşaltıldıktan ya da ameliyatla çıkartıldıktan sonra hastaların birkaç yıl süreyle altışar aylık sürelerle doktorları tarafından denetlenmeleri gerekir.