ŞİSTOSOMYAZ: Şistosomyaz, “Şistosoma hematobyum” adlı solucanın hastaların “Pleksus hemoroidalis” denilen ve varisleşmesiyle basur gelişen toplardamar ağına yerleşmesiyle gelişen bulaşıcı bir hastalıktır. Şistosomyaz, ülkemizde özellikle Güneydoğu Anadolu Böîgesi’de Suruç Suyu çevresinde görülmektedir. Hastaların idra-rıyla, daha ender olarak da dışkısıyla atılan solucanın yumurtaları, tatlı sularda kurtçuklara dönüşürler. Bu kurtçuklar bazı tatlı su yumuşakçalarının vücuduna girerek burada gelişimlerini sürdürürler ve serkarya denilen larva durumuna geçerler. Serkaryaîar böyle sulara giren insanların derisini delerek girerler, vücutta göç ettikten sonra akciğere gelirler ve buradaki toplardamar-
larda erişkin biçimlerine dönüşürler. Kurtçuğun deriyi delerek vücuda girdiği bölgede iki gün süreyle kaşınma ve batma duyulur, iki üç hafta sonra bu bölgede bir kızarıklık gelişir. Ateş, baş ağrısı, terleme, öksürük gelişebilir. Solucanlar daha sonra idrar kesesinin damarlarına yerleşirler ve yumurtlamaya başlarlar. Yumurtalar idrar kesesinin çeperine yerleşirler ya da idrar kesesine geçerek idrar içinde atılırlar. Hastalarda karaciğer ve dalak bazen büyür, bazen de karaciğerde ned-beleşme gelişir. Hastaların idrar kesesinde ağrı, idrar yollarında yanma duygusu gelişebilir. Sık idrara çıkmak, kanlı ve ağrılı idrar etme gelişebilecek olan belirtilerdendir. İdrar akışının bozulmasıyla, idrar yollarında iltihaplar gelişebilir. Hastalığın teşhisinde idrarda yumurtaların saptanması yararlı olur. Tedavide “Sodyum Antimon Tartarat”, “Potasyum Antimon Tartarat”, “Stibo Kaptat”, “Niridazol” adlı ilaçlardan yararlanılır. Korunma için dışkı ve idrarla suların kirlenmesinin önlenmesi, sularda yumuşakçaları yok edici önlemler alınması ve hastaların tedavi edilmesi gereklidir.