BASİLLİ DİZANTERİ: Basilli dizanteri kanlı, mukuslu, cerahatli ishaller, karın ağrısı, ıkınma, ateş yükselmesiyle seyreden bir bulaşıcı hastalıktır. Hastalık etkeni dört ayrı bakteriden biri olabilir. Bunlar “Şigella dizanteri”, “Şigella boydi”, “Şigella fleksneri” ve “Şigella Sonei”dir. Hastalık genellikle sıcak ülkelerde ve yaz aylarında görülür. Mikroplar vücuda bulaştıkları besin maddeleri yoluyla girerler. Hastalık sularla daha sık yayılmaktadır. Bulaşmada etkili olan bir başka aracı da insan dışkısıyla besinlerimiz arasında bir hava köprüsü kuran karasineklerdir. Hastalık kaim bağırsakların infeksiyon kaynaklı bir iltihabıdır. Kaim bağırsakta ödem gelişir. Mukoza ve submukoza katlarmda yer yer kanama odaklan vardır. Bir süre sonra mukozada yüzeyi pıhtı ve cerahatla kaplı ülserlerin kabukları düşer.
Basilli dizanteri hastalığının belirtileri 12 saat ile 8 günlük bir kuluçka devrinden sonra ortaya çıkar. Hafif durumlarda basit bir ishalden başka bir şeye rastlanmaz. Orta şiddettekilerde ani bir ateş yükselmesi, karın ağrısı, iştahsızlık, kusma, ıkınma ve ishal gibi belirtiler gelişir. İshal başlangıçta sarı,ya da yeşil renktedir, sindirilmemiş besin artıkları içerir. Kısa bir süre sonra da kanlı, mukuslu ve cerahatli bir özellik kazanır. Hasta günde 10-30 kez ishal gidebilir. Çıkartılan dışkının küfe benzer bir kokusu vardır. İshalle hasta fazla miktarda su kaybettiğinden, dudakları dili ve derisi kurur. Hatta şoka girebilir. Tedavide ilk amaç hastanın ishal nedeniyle kaybettiği su ve elektrolitlerin yeniden kendisine kazandırılmasıdır. “Kloramfenikol”, “Tetrasik-lin”, “Streptomisin” “Ampisilin” gibi antibiyotikler tedavide etkilidir. İshal fazlaysa morfin ya da codein, atropin ve daha iyisi lomotil gibi ilaçlardan yararlanılabilir. Hastaların kalorisi yüksek, buna karşılık posa bırakmayan bir beslenme rejimine alınmaları gerekir.