Hepatit ( Akut Viral Hepatit )

n az beş farklı virüsün yol açtığı, ama ortaya çıkan hastalıkların birbirine çok benzediği karaciğer iltihabıdır. Günümüzde enfeksiyöz hepatitlerin yüzde 90′ının virüs kaynaklı olduğu bi­linmektedir. Bu nedenle akut hepatit ile viral hepatit kavramları neredeyse eşan­lamlı olarak kullanılır.


Bu hastalığın nedeninin virüs veya bakteri olması halinde enfeksiyöz hepatit olarak adlandırılır. Eğer iltihap vücut içinden veya dışından gelen zehirli maddeler nedeniyle oluşmuşsa toksik hepatit olarak tanımlanır. Enfeksiyöz hepatit hastalığının sebepleri virüsler, protozoonlar, spiroketler, riketsiyalar, streptomiçesler, gibi etkenler olabilmektedir.


Hastalığın Çeşitleri:


Sarılıksız hepatit. En yaygın viral hepatit biçimi olarak bilinir. Özellikle 2-3 yaşındaki çocuklar arasında yaygın­dır. Bu yaşlarda görülme sıklığı sanlık-lı hepatite göre 10 kat fazladır. Yaş iler­ledikçe sanlıksız hepatit de gittikçe da­ha az görülür. Klinik açıdan sessiz he-patitten farklıdır, çünkü sanlıksız hepa­titte, sanlık dışında bütün hepatit belir­tileri gözlenir.

Sarılıksız hepatit çoğu olguda fazla ağır bir klinik tabloya yol açmaz, ama kural olarak hafif bir hepatit biçimi ol­duğunu düşünmek de yanlıştır. Özel­likle tanınması kolay olmadığından ge­rekli korunma önlemlerinin alınması gecikebilir ve dolayısıyla tedavi güçle­şebilir.


Sessiz hepatit. Hastalık hiçbir klinik belirti vermez ve ancak kan tahlilleriyle saptanabilir. Kanda transaminaz düzeyi yükselmiştir.


Yineleyici hepatit Bazen sanlık, ateş ve sindirim sistemi yakınmalan hastalığın iyileşme döneminde yeniden ortaya çıkar. Yineleme özel bir nedene bağlı olmayabi­lir, ama bazen günlük yaşam etkinlikleri­ne erken dönme ya da beslenme bozuk-luklan gibi nedenleri vardır. Hastalık, iyi­leştikten aylar sonra da yineleyebilir.


• Bebek hepatiti. Çocukluk ve bebek­lik çağlarında hepatit bazı özellikler gösterir. Gebelik ve doğum sırasında anneden bebeğe bulaşan hepatit bazen ağır seyreder. Doğumdan birkaç saat ya da gün sonra başlar ve şiddetii sanlığa yol açar. Bebekte uyku hali ve karaci­ğer büyümesi görülür. Sütçocuğu hepa­titi de hastalığın ağır bir biçimidir. Baş­lıca belirtileri sanlık, kilo kaybı, ishal, kusma, dalak ve karaciğer büyümesidir. Bir yaşından sonra görülen hepatitler ise çoğunlukla hafiftir.


Kolestatik hepatit. Karaciğer hücre­lerinin yıkımına, karaciğerdeki safra kanalcıklarının tıkanmasının da eklen­diği hepatit biçimidir. Tıkanma sonu­cunda safranın kana kanşmasıyla sanlı­ğın şiddeti artar. Kolestatik hepatitte şiddetli sanlığın yanı sıra şiddetli kaşın­tı da görülür; dışkının rengi neredeyse beyaz, idrann rengi çok koyudur.



Hastalığın Gidişi:


Akut hepatit olgularının yüzde 95′i özellikle de bebeklerde olmak üzere en az 20 ve en çok 60-70 günde İyileşir. Olguların binde 4-5′inde karaciğer­de akut san atrofi gelişmesiyle hasta birkaç gün içinde ölür. Akut hepatit olgularının bir bölü­münde ise hastalık kronikleşerek kara­ciğer sirozuna dönüşür (bak. Siroz).



Soru


Hepatit hastalığı cinsel ilişkiyle bulaşabilir mi?


Cevap


Özellikle B tipi hepatit virüsü cinsel ilişkiyle de bulaşır. Bunun bir yolu virü­sün cinsel üişki sırasında oluşabilecek küçük sıyrıklardan sağlıklı kişinin kanı­na geçmesidir. Virüsün bulaşması sperma yoluyla da olabilir. Bu sorun özel­likle evli çiftler için çok önemlidir. Eşlerden birinin viral hepatite yakalanma­sından kısa bir süre sonra öbürünün de hastalandığı sık görülür.


Soru



Hepatit hastalığı cinsel ilişkiyle bulaşabilir mi?


Cevap


Özellikle B tipi hepatit virüsü cinsel ilişkiyle de bulaşır. Bunun bir yolu virü­sün cinsel üişki sırasında oluşabilecek küçük sıyrıklardan sağlıklı kişinin kanı­na geçmesidir. Virüsün bulaşması sperma yoluyla da olabilir. Bu sorun özel­likle evli çiftler için çok önemlidir. Eşlerden birinin viral hepatite yakalanma­sından kısa bir süre sonra öbürünün de hastalandığı sık görülür.


Soru



Hepatitin daha çok görüldüğü meslek grupları var mıdır?


Cevap


Evet. Viral hepatitli hastanın kanıyla uğraşan kişilerde bu tehlike yüksektir. Bunların başında tıp ve sağlık personeli gelir. Hastadan kan alan, şırınga ya da hastanın vücut salgılarına dokunan hekim, diş hekimi, hemşire ve öbür sağlık görevlileri; hasta kanında kimyasal incelemeler yapan laboratuvar teknisyen­leri, hastanın çamaşırlarını yıkayan çamaşırhane görevlileri için tehlike söz konusudur.