Hepatit ( Akut Viral Hepatit )
n az beş farklı virüsün yol açtığı, ama ortaya çıkan hastalıkların birbirine çok benzediği karaciğer iltihabıdır. Günümüzde enfeksiyöz hepatitlerin yüzde 90′ının virüs kaynaklı olduğu bilinmektedir. Bu nedenle akut hepatit ile viral hepatit kavramları neredeyse eşanlamlı olarak kullanılır.
Bu hastalığın nedeninin virüs veya bakteri olması halinde enfeksiyöz hepatit olarak adlandırılır. Eğer iltihap vücut içinden veya dışından gelen zehirli maddeler nedeniyle oluşmuşsa toksik hepatit olarak tanımlanır. Enfeksiyöz hepatit hastalığının sebepleri virüsler, protozoonlar, spiroketler, riketsiyalar, streptomiçesler, gibi etkenler olabilmektedir.
Hastalığın Çeşitleri:
• Sarılıksız hepatit. En yaygın viral hepatit biçimi olarak bilinir. Özellikle 2-3 yaşındaki çocuklar arasında yaygındır. Bu yaşlarda görülme sıklığı sanlık-lı hepatite göre 10 kat fazladır. Yaş ilerledikçe sanlıksız hepatit de gittikçe daha az görülür. Klinik açıdan sessiz he-patitten farklıdır, çünkü sanlıksız hepatitte, sanlık dışında bütün hepatit belirtileri gözlenir.
Sarılıksız hepatit çoğu olguda fazla ağır bir klinik tabloya yol açmaz, ama kural olarak hafif bir hepatit biçimi olduğunu düşünmek de yanlıştır. Özellikle tanınması kolay olmadığından gerekli korunma önlemlerinin alınması gecikebilir ve dolayısıyla tedavi güçleşebilir.
• Sessiz hepatit. Hastalık hiçbir klinik belirti vermez ve ancak kan tahlilleriyle saptanabilir. Kanda transaminaz düzeyi yükselmiştir.
• Yineleyici hepatit Bazen sanlık, ateş ve sindirim sistemi yakınmalan hastalığın iyileşme döneminde yeniden ortaya çıkar. Yineleme özel bir nedene bağlı olmayabilir, ama bazen günlük yaşam etkinliklerine erken dönme ya da beslenme bozuk-luklan gibi nedenleri vardır. Hastalık, iyileştikten aylar sonra da yineleyebilir.
• Bebek hepatiti. Çocukluk ve bebeklik çağlarında hepatit bazı özellikler gösterir. Gebelik ve doğum sırasında anneden bebeğe bulaşan hepatit bazen ağır seyreder. Doğumdan birkaç saat ya da gün sonra başlar ve şiddetii sanlığa yol açar. Bebekte uyku hali ve karaciğer büyümesi görülür. Sütçocuğu hepatiti de hastalığın ağır bir biçimidir. Başlıca belirtileri sanlık, kilo kaybı, ishal, kusma, dalak ve karaciğer büyümesidir. Bir yaşından sonra görülen hepatitler ise çoğunlukla hafiftir.
• Kolestatik hepatit. Karaciğer hücrelerinin yıkımına, karaciğerdeki safra kanalcıklarının tıkanmasının da eklendiği hepatit biçimidir. Tıkanma sonucunda safranın kana kanşmasıyla sanlığın şiddeti artar. Kolestatik hepatitte şiddetli sanlığın yanı sıra şiddetli kaşıntı da görülür; dışkının rengi neredeyse beyaz, idrann rengi çok koyudur.
Hastalığın Gidişi:
Akut hepatit olgularının yüzde 95′i özellikle de bebeklerde olmak üzere en az 20 ve en çok 60-70 günde İyileşir. Olguların binde 4-5′inde karaciğerde akut san atrofi gelişmesiyle hasta birkaç gün içinde ölür. Akut hepatit olgularının bir bölümünde ise hastalık kronikleşerek karaciğer sirozuna dönüşür (bak. Siroz).
Soru
Hepatit hastalığı cinsel ilişkiyle bulaşabilir mi?
Cevap
Özellikle B tipi hepatit virüsü cinsel ilişkiyle de bulaşır. Bunun bir yolu virüsün cinsel üişki sırasında oluşabilecek küçük sıyrıklardan sağlıklı kişinin kanına geçmesidir. Virüsün bulaşması sperma yoluyla da olabilir. Bu sorun özellikle evli çiftler için çok önemlidir. Eşlerden birinin viral hepatite yakalanmasından kısa bir süre sonra öbürünün de hastalandığı sık görülür.
Soru
Hepatit hastalığı cinsel ilişkiyle bulaşabilir mi?
Cevap
Özellikle B tipi hepatit virüsü cinsel ilişkiyle de bulaşır. Bunun bir yolu virüsün cinsel üişki sırasında oluşabilecek küçük sıyrıklardan sağlıklı kişinin kanına geçmesidir. Virüsün bulaşması sperma yoluyla da olabilir. Bu sorun özellikle evli çiftler için çok önemlidir. Eşlerden birinin viral hepatite yakalanmasından kısa bir süre sonra öbürünün de hastalandığı sık görülür.
Soru
Hepatitin daha çok görüldüğü meslek grupları var mıdır?
Cevap
Evet. Viral hepatitli hastanın kanıyla uğraşan kişilerde bu tehlike yüksektir. Bunların başında tıp ve sağlık personeli gelir. Hastadan kan alan, şırınga ya da hastanın vücut salgılarına dokunan hekim, diş hekimi, hemşire ve öbür sağlık görevlileri; hasta kanında kimyasal incelemeler yapan laboratuvar teknisyenleri, hastanın çamaşırlarını yıkayan çamaşırhane görevlileri için tehlike söz konusudur.