Dalak ve Mikroskobik Yapısı

DALAK VE MİKROSKOBİK YAPISI: Dalak en dıştan periton zarı ile sarılmıştır. Periton, seröz bir zar olup dalağın hilus ve bazı başka bölgelerinde bulunmaz. Peritonun hemen altında, dalağı tümüyle saran bir kapsül bulunur. Kapsül, lif yönünden zengin bir bağ dokusudur. Dalak kapsülü bu organın içine doğru “Trabekül” denilen. uzantılar gönderir. Bu uzantıların en büyüğü dalağın hilus bölgesinden içeri girer. Aynı zamanda dalağa gelen ve dalaktan ayrılan damarları beraberinde taşır. Dalak öteki lenfoid dokular gibi (lenf bezi, timus] korteks ve medulla bölgelerine sahip değildir. Yalandan incelendiğinde, dalak dokusu içinde, yer yer yuvarlak lenfosit kümelerinin bulunduğu görülür. Bu yuvarlak kümelere “Dalak nodüHeri” ya da “Beyaz pulpa” denir. Beyaz pulpanın ortasının daha açık renkte olduğu görülür. Buraya da “Germinal merkez” denir. Germinal merkez, genç lenfositlerin üretildiği bölgedir. Beyaz pulpayı dıştan saran daha az yoğun bölgeye de “Kırmızı pulpa” denir. Hilustan dalağa giren dalak atardamarı, çok sayıda küçük dallara ayrılarak dalak içinde yayılmağa başlar.

Bu arada trabekülleri yol gösterici olarak kullanır. Trabeküllerden ayrılan damarlar daha sonra beyaz pulpaya girerler ve onun bir yanından yol alırlar. Bu sırada beyaz pulpanın içine doğru düz yan dallar da gönderirler. Damarlar bir süre sonra beyaz pulpadan ayrılarak kırmızı pulpaya girerler. Burada özel bir biçimde, bir kılcal sisteme dönüştükten sonra birleşe birleşe toplardamar sistemini kurup, dalağın büyük toplardamar sistemini oluştururlar. Dalağın toplardamarı (Venalienalis), içindeki kanı dalağa gönderir. Görüldüğü gibi dalak atardamarı (Arteria licnalis) bir miktar kanı dalağa getirmektedir. Bu kan dalaktaki daha küçük damarlar aracılığıyla önce beyaz pulpanm daha sonra da kırmızı pulpanın denetimine bağımlı tutulur. Bu kan daha sonra dalağın toplardamar sistemine verilip karaciğere gönderilir.

Dalakta, beyaz pulpanın germinal merkezlerinde üretilen genç lenfositler önce kırmızı pulpaya göç ederler ve daha sonra da kırmızı pulpadan kan dolaşımına katılırlar.