AŞILAR

AŞILAR: Aşılar, kişilerin bazı mikroplara karşı bağışıklık kazanmaları için, bu mikroplardan ya da onlardan kaynaklanan bazı maddelerden çeşitli tekniklerle hazırlanan ürünlerdir. Aşıların içinde zayıflatılmış veya öldürülmüş mikrop ya da mikrobun hastalık yaratan zehirinin (toksin), hastalık yaratmayan değiştirilmiş biçimi bulunur. Böylece herhangi bir organizmaya belli bir dozda yukarıda değindiğimiz aşı çeşitlerinden biri verildiğinde aşılanan organizma, kendisine verilen zayıflatılmış, öldürülmüş ya da değiştirilmiş düşmana karşı küçük çapta bir savaş verir. Bu sırada gerekli bazı reaksiyon maddeleri, sözgelişi antikorlar oluşur. Böylece organizma hem bu düşmana karşı savunma maddeleri hazırlamış olur, hem de savaşmasını öğrenir ve günün birinde mikrobun aslıyla karşılaştığında bağışıklık sistemi savaş planını hemen hatırlayıp düşmanla savaşmaya koyulur. Buradan da anlaşılacağı gibi, aşılamayı, orduların gerçekleştirdikleri uygulamalara benzetebiliriz.

Aşılar üç çeşittir. I) Zayıflatılmış canlı mikroplu aşılar , bunlara kısaca ‘canlı’ aşılar denir. II) Öldürülmüş mikroplu aşılar , bunlara da kısaca ‘Ölü’ aşılar denir. IIÎ) Mikrobun zararsız hale getirilmiş zehiriyle [toksiniyle] hazırlanmış aşılar bunlara da kısaca “Anatoksin”, “Toksoİd” aşılan denir.

II) Canlı aşılar: Bu tip aşıların hazırlanması için birtakım özel yöntemlerle, bazı mikroplardan, hastalandırıcı etkisi azaltılmış, zayıflatılmış döller elde edilerek bu döller aşı içinde canlı olarak saklanır. Her ne kadar bu mikropların hastalandırıcı etkileri zayıfsa da antijen özelliğini koruduklarından vücutta bağışıklık olaylarının başlaması ve gelişmesine neden olup aşılanan kişinin o mikroba karşı aşı yoluyla bağışıklık kazanmasını sağlarlar.

III) Ölü aşılar: Bu tip aşılarda, aşının içinde öldürülmüş mikrop bulunur. Ölü mikrop hastalandırıcı etkiye sahip değildir. Ama tıpkı canlısı gibi bağışıklık sistemini harekete geçirir. Öyleki, günün birinde canlı mikropla karşılaşıldığında,organizma onunla kolayca savaşır ve böylece bağışıklık kazanılmış, sağlık korunmuş olur. III) Anatoksin, “toksoid aşılar”: Bazı mikroplar da, salgıladıkları ‘Toksin’ denilen zehirli maddelerle hastalığa neden olmaktadırlar. Belli özel tekniklerle bu zehirlerin, zehir özellikleri ortadan kaldırılmakta, buna karşılık bağışıklık yaratan etkilerine, yani immünojen etkilerine dokunulma-maktadır. Bu şekilde değiştirilmiş maddelere de artık zehir {toksin) değil ‘Toksoid’, ‘Anatoksin7 adı verilir. Tokspidlerin immünojen etkileri saklı kaldığı için aşı biçiminde organizmaya . zerk edildiklerinde, bağışıklık sistemim harekete geçirirler. Günün birinde bu toksGİdin kaynağı olan toksini salgılayan bir mikrop vücuda girdiğinde, organizma kolayca bu mikrobun hastalandırıcı etkilerine karşı savaşmaya başlar.

.