Demir (Fe)

DEMİR (Fe): Vücutta toplam demir düzeyi erişkinlerde 3-5 gramdır. Bunun çoğu hemoglobin yapısında yer alır. Ayrıca miyoglobinin bileşiminde bulunur ve enerji metabolizmasında etkili bazı enzimlerin yapışma girer. Demir tuzları çoğunlukla suda erimezler. Besinlerden emilen demir sınırlıdır ve vücudun gereksinimine göre değişir. Bir erişkinde besinlerdeki demirin ancak % 5-10′u bağırsaktan emilebilir. Büyüme ve gelişme çağındaki çocuklarda, gebe ve emziren kadınlarda ve anemik hastalarda demir emilimi daha yüksektir. Asit ortamda eriyebilen demir tuzları inceb ağırşağın yukarı bölümlerinde emilebilmektedir. C vitamini, sebzelerdeki organik asitler demir emilimini artırırlar. Buna karşılık sebzelerdeki demir hayvansal (et) besinlerdeki demire oranla daha güç emilir. Antasid ilaçlar (mide ilaçları) emilimi bozmaktadır. Demir vücutta ekonomik olarak kullanılır. Bu nedenle eritrosit yıkımı sırasında açığa çıkan demir yeniden kullanılır. Az düzeyde demir deri ve mukoza dokusundan, saç, tırnak biçiminde ve idrar yoluyla kaybedilir. Günlük kayıp 0.5-1 mg arasındadır. Adet kanamaları sırasında 15-30 mg demir kaybedilir; bu, günde 0.5-1 mg demir kaybı demektir.

Günlük gereksinim sağlıklı erişkin bir kadın için 18 mg, erkek için 10 mg düzeyindedir. Etli besinler ve karaciğer başta olmak üzere sakatatlar iyi bir demir kaynağıdır. Deniz ürünleri de demirden zengindir. Yumurta sarısında demir yüksek ise de, emilimi pek azdır. Baklagillerde de fazla bulunur. Kuru yeşil yapraklı sebzeler ve meyvelerde demir bulunur, kuru erik, kayısı, şeftali, üzüm demirden zengin meyvelerdir. Sütte pek az demir bulunur.

.