ÇOCUĞUN GELİŞMESİNE GENEL BAKIŞ:Hamileliğin ilk 8 haftasında anne rahminde bulunan canlıya cenin [embriyon) denir. 8. haftadan doğuma dek geçen sürede, anne rahmindeki çocuk dölüt (fetus) diye adlandırılır.
Bütün organların ilk taslakları ceninde bulunur. Dölütte bu organ taslaklarının çoğu gelişerek olgun biçimlerine yaklaşırlar. Cenin ilk 7 haftada hemen hemen hareketsiz gibidir. Ancak 4. haftadan sonra kalp atışları saptanabilir. Hamileliğin ilk 3 ayının sonunda, dölütün cinsiyeti dış görünüşünden saptanabilir. Bu dönemde dölüt yaklaşık olarak 15 gr. ağırlığında ve 7,5 cm. boyundadır. Hamileliğin 2. üç ayının (6. aym) sonunda doğru dölüt 1000 gr. ağırlığa ve 35 cm.’lik bir boya erişir. Dölütün kalp ve damar sistemi hamileliğin 8-12. haftaları arasında erişkin bir insanın kalp damar sistemine büyük ölçüde benzemeye başlar. Akciğerlerdeki solunum hareketleri hamileliğin ilk 18. haftasında saptanabilir. Ancak yaşama uygun bir akciğer dokusunun gelişmesi için dölütün 28 haftalık olması gerekir. Dölüt 14 haftalık olduğunda yutma işlevini kazanır. 28 haftalık olduğunda emme işlevine sahiptir. Sindirim sistemi enzimlerine ve safraya hamileliğin 12. haftasında rastlanabilir. Dölüt 10 haftalık olduğunda bağırsaklarında “Mekonyum” denilen ve çocuğun ilk dışkısı olan maddeye rastlanır. Sinirsel işlevlerin bazılarına cenin 8 haftalıkken rastlanmaktadır. Ancak sinir sisteminin tam olarak gelişmesi için doğumdan sonra birkaç yılın geçmesi gerekir. Yeni doğan bir çocuğun başı gövdesine oranla daha büyük gözükür. Göğüs kafesi yuvarlak bir görünümdedir. Altçene daha küçüktür. Karın daha belirgindir. Kol ve bacaklar kısadır. Yeni doğan bir çocuğun vücut ağırlığının merkezi, göbeği düzeyindedir. Erişkin bir kimsede vücut ağırlığının merkezi, “Simfizis pubis”tedir.
Çocuk yeni doğduğunda derisi “Verniks kazeoza” denilen sarımtırak beyaz renkli yağ görünümündeki bir maddeyle kaplıdır. Verniks kazeoza bir süre sonra kaybolur. Yeni doğan bir çocuğun vücut ağırlığı yaklaşık 3250 gr.’dır. Boyu 50 cm. başının çevresi 35 cm. kadardır. Dakikada 30-40 defa solunum yapar. Kalp atışları dakikada 120-160 arasındadır. Yeni doğan çocuk ağlayabil-meli, öksürebilmeli, esneyebilmeli ve meme eme-bilmelidir. Çocuk acıktığında ağlayabilir, ağzının kenarına meme ucu ya da başka bir nesne dokundurulduğunda onu emmeye çalışır. Eğer meme bulamamışsa damağını da ya da parmağını emer. Henüz yeni doğmuş bir çocuk kusma yeteneğine sahip değildir. Çocuğun ilk dışkısı doğumundan sonraki ilk 24 saat içinde çıkar. Anımsanacağı gibi ilk dışkıya “Mekonyum” denir. Doğduğu anda çocuğun vücut ısısı annenin vücut ısısına eşittir. Doğumdan hemen sonra çocuğun vücut ısısı geçici olarak düşer. Ancak 4-8 saat sonra ısı normal düzeyine erişir. Erken doğan bir çocuk, bir yaşma bastığında 6-7 kg. ağırlığına ulaşır. Bu ağırlık normal doğan çocuğun bir yaşına bastığında ulaşacağı vücut ağırlığıdır. Bundan da anlaşılacağı gibi erken doğan çocuk, ilk bir yılda normal doğan çocukla arasıda bulunan kilo farkını kapamaktadır.