ŞEKER HASTALIĞI (UİABETES MELLİTUS):
Şeker hastalığı, pankreastaki Langerhans adacıklarından insülin salgılanmasının tamamen durması ya da azalması sonucu gelişen bir hastalıktır. Hastalık “metabolizma”, “damarlar” ve “sinirler” olmak üzere başlıca üç sistemi etkiler. Şeker hastalığında özellikle karbonhidrat metabolizması olmak üzere yağ ve protein metabolizmaları da bozulmuştur. Gerek büyük, gerekse küçük damarlarda gelişen damar sertliği, hastalığın bir diğer yanıdır. Çeşitli sinir sistemi bozuklukları arasında, şeker hastalığı sonucu gelişen komalar hastalığın en tehlikeli yanlarından birini oluştururlar, insülinsiz kalmış olan bir organizma, birkaç saat ya da birkaç günden daha uzun bir süre hayatta kalamaz. Toronto Üniversi-tesi’nden Frederick Banting ve Charles Best 1921 yılında sığır ve domuz pankreasından insülin hormonunu elde etmeyi başardılar. Bu başarıdan sonra milyonlarca şeker hastası yaşayabilme şansını elde etmiştir.
Dünyada 200 milyon kadar şeker hastası bulunduğu öne sürülmektedir. İyi beslenen toplumlarda şeker.hastalığına daha sık rastlanmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde 4.2 milyon, İngiltere’de ise 300.000 kadar şeker hastası bulunmaktadır.Ne var ki bu sayılar gerçek sayıdan çok daha azdır. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde bilinen şeker hastası sayısı kadar da henüz teşhis edilmemiş şeker hastasının bulunduğu sanılmaktadır.
Şeker hastalığının görülme sıklığı toplumun yaş kesitlerine göre değişmektedir. Yaş ilerledikçe hastalık oranı da yükselmektedir. ABD Halk Sağlığı Kurumu’nun hesaplarına göre 17 yaşına kadar olan her 1000 Amerikalı’dan 1.3′ünde şeker hastalığı görülürken, bu oran 25-45 yaş arasında binde 17′ye yükselmektedir. 45-67 yaş grubunda şeker hastalığı sıklığı binde 43, 65-79 yaş grubunda ise binde 79′dur. Yakın akrabalarında şeker hastalığı bulunan kimselerin bu hastalığa yakalanma riski genel riske göre 2.5 kat daha yüksektir. Bazı şekerhastalığı vakalarının kalıtımla kazanılmış olduğu saptanmıştır. Fakat ne tür bir genin ya da genlerin şeker hastalığının kalıtsal olanından sorumlu olduğu henüz saptanamamıştır. Erişkinlerde her beş şeker hastasından dördünün 45 yaşından büyük olduğu gösterilmiştir. Şeker hastalarının % 85′i şişmandır. Fazla kilolu çocuk doğuran annelerin şeker hastası ya da adayı olduğu bilinmektedir.