PARAT HORMON ETKİLERİ: Parat hormon (PTH) yaşam için gerekli bir hormondur. Bu hormon vücuttaki kalsiyum ve fosfat metabolizması üzerine etkilidir. Bağırsaklar, böbrekler ve kemik dokusu parat hormonla ilişki içindedir. Bağırsaklar üzerindeki etkisi: Parat hormon, besin yoluyla alınmış kalsiyumun bağırsaklardan emilerek kana geçmesini sağlar. Besinlerle fosfat da alınır. Fosfatların emilimi kolay, ancak kalsiyumun emilimi zordur. Böylece bağırsakta kalsiyum ve fosfat birbirlerine bağlandıklarından, kalsiyumla birlikte fosfatın da emilimi güçleşmiş olur. Parat hormonun etkisi sonucunda hem kalsiyum hem de fosfat bağırsaklardan kolayca emilip, kan dolaşımına kazandırılır. D vitamini de kalsiyumun bağırsaklardan emilimini kolaylaştırır.
Böbrekler üzerindeki etkisi: Bilindiği gibi kan, böbreklerden geçerken süzülür. Süzülenler böbrekte yeniden incelenip, içindeki bazı maddeler vücudun o anki gereksinimine göre geri emilip, kan dolaşımına kazandırılır.
Böylece kan, böbreklerde iki kez süzülerek temizlenir, işe yaramayan su ve diğer maddeler idrarla atılır. Parat hormon böbreklere etkiyerek ikinci süzülme sırasında kalsiyumun yeniden kana kazandırılmasını, buna karşılık fosfatın İdrarla atılmasını sağlar.
Kemik dokusu üzerindeki etkisi: Parat hormon hem kemik yapımım hem de yıkımını çoğaltan bir hormondur. Fakat fazla salgılandığında kemik yıkımım buna bağlı olarak da, kemikierdeki kalsiyumun kana verilmesini hızlandırır. Doğal olarak bu yıkım sırasında kemikteki fosfatlar da kana kazandırılmaktadır.
Görüldüğü gibi parat hormon kemikler, böbrekler ve bağırsaklar üzerine etkiyerek kanın kalsiyum miktarını çoğaltıcı, yani kandaki kalsiyum yoğunluğunu yükseltici bir etkiye sahiptir. Bu hormon az salgılandığında ise kanın kalsiyum yoğunluğu düşer. Çünkü böbreklerden daha az miktarda kalsiyum geri emilir, kemiklerde yıkım azaldığı buna karşılık kemik yapımı yavaş da olsa sürdüğünden kemiklere kalsiyum oturur, bağırsaklardan kalsiyum emilimi azahr. 100 mi kanda 9-11 mg kalsiyum bulunur. Kalsiyumun kandaki yoğunluğu düşecek olursa, paratiroit bezleri hemen bu durumun farkına varırlar ve parat hormon salgılarlar. Diğer bir deyişle kandaki kalsiyum yoğunluğunun düşmesi, paratiroit bezini hormon salgılaması için uyarır. Salgılanan parat hormon da yukarıda anlatılan yollarla kandaki kalsiyum miktarım yükseltir. Kan kalsiyumunun azalmasının, doğrudan doğruya bağırsak, böbrek ve kemikleri etkileyerek kalsiyumun kana kazandırılmasını sağladığı da düşünülmektedir. Fakat bu mekanizma tek başına yeterli olmamaktadır.
Kandaki kalsiyum miktarı yükseldiğinde parat hormon salgısı azalmakta ve böylece kan kalsiyumunun aşırı düzeylere yükselmesi önlenmektedir. Kanın yüksek kalsiyum yoğunluğu böbrek, bağırsak ve kemikler üzerine doğrudan etkiyle, kalsiyumunkana kazandırılmasını azalttığı düşünülmektedir.