MAYOZ BÖLÜNME: Eğer kadın ve erkekteki eşey hücreleri 46′şar kromozoma sahip olsalardı, bunların birleşmesi sonucu gelişecek olan zigot 92 kromozom içerecekti. Bu zigottan gelişecek olan insanın da vücut hücrelerinde normalin iki katı, yani 92 kromozom bulunacaktı. Böyle bir durum ise bütün hücrelerin, dolayısıyla bu hücreleri taşıyan insanın anormal olmasına neden olacaktı. Belki de böyle bir durum yaşam ile bağdaşamayacaktı. Doğa bu sorunu, eşeysel hücrelerin mayoz denilen bir bölünmeyle çoğalmalarını sağlayarak çözümlemiştir. Eşeysel hücrelerin kaynağım oluşturan ve 46 kromozoma sahip olan bazı özel hücrelerin her biri mayoz bölünme sonucu 23′er kromozoma sahip 4 yavru hücreye dönüşür. Böylece eşeysel hücrelerin 23′er kromozom taşımaları sağlanmış olur. Mayoz bölünme, birbirini izleyen iki bölünme olayının sonucunda oluşur. Bunlardan ilkine Mayoz I, ikincisine de Mayoz II bölünmesi denir.
Mayoz I’den önceki interfazm son döneminde gerçekleşen DNA replikasyonu sonucu hücrenin içerdiği DNA miktarı bir kat çoğalır. Buna DNA’nın tetraploid miktarı denir. Bu dönemde kromozomlar hala diploiddir. Mayoz I bölünme dönemi sonunda ortaya çıkan iki hücrenin her biri diploidmiktarda DNA taşırken lcromozomlan haploidtir, yani DNA miktarı kaynak hücreninkine eşit, kromozom sayısı ise kaynak hücrenin yarısı kadardır. Mayoz I sonucu ortaya çıkan iki hücreden her biri Mayoz II döneminde ikiye bölünür. Böylece ana hücrenin dört yavru hücreye dönüşmesi sağlanmış olur. Mayoz II sonucu ortaya çıkan hücrelerin dördü de haploid kromozom ve haploid DNA taşırlar. Haploid DNA ve haploid kromozom (23 tek kromozom] içeren dişi ve erkek eşey hücrelerinde, diploid kromozoma (23 çift kromozom] sahip olan bir zigot hücresi ortaya çıkar.
MAYOZ I: Mayoz I dönemi, mitoz olduğu gibi profaz, metafaz, anafaz ve telofaz olmak üzere dört bölümden oluşmuştur. Mayoz I’deki “profaz” dönemi leptöten, zigoten, pakiten, diploten ve diakinez adını alan dönemlere ayrılmıştır.
MAYOZ II: Mayoz II bölünmesi telofaz I’den kısa bir süre sonra gerçekleşir. Mayoz H’den önce DNA’nın iki kat arttığı bir interfaz dönemi yaşanmaz. Böylece mayoz I bölünme sonucu yeni haploid kromozom taşıyan iki yavru hücre ortaya çıkar. Bu iki yavru hücreler mayoz II döneminde hemen hemen mitoz bölünmenin aynı bir bölünmeyle haploid DNA ve haploid kromozom taşıyan dört yavru hücreye dönüşürler.