Erken Doğum (Prematüre Doğum)

Bilindiği gibi normal bir hamileliğin süresi 40 hafta kadardır. Bu sürenin sonunda vücut ağırlığı yaklaşık 3500 gr olan bir çocuk doğar. Ancak bazı hamilelikler normal süreden daha erken sonlanabilmekte ve erken doğum durumları ortaya çıkabilmektedir. Hamileliğin 28-37. haftaları arasında olan doğumlar “erken doğum” “prematüre doğum” adını alır. Bazen de normal gebelik süresi sonundaki doğumlarda ise normal sınırların altında bir ağırlığa sahip çocuklar doğmaktadır. Bu çocuklara “Düşük kilolu çocuklar” denilmektedir. Dölütün (fetus) anne rahiminde normal bir hızla gelişmesine karşın, hamileliğin zamanından erken son bulmasıyla düşük kilolu bir çocuk doğabilir. DÖlütün büyüme hızının yavaşlaması nedeniyle zamanında yapılmış bir doğuma karşın, çocuk düşük kiloyla doğabilir. Bu iki durum, bir arada da bulunabilir.


Hamileliğin 28-37. haftaları arasında doğan çocuklara “Erken doğmuş”, “Prematür”, “Preterm” çocuklar denir. Hamileliğin 20-28. haftaları arasında doğan çocuklaraysa, “İmmatür çocuklar” denir. Hamileliğin 20. haftasından önce son bulması ya da doğan çocuğun 500 gr’da daha hafif olması durumuna ise “Düşük” (Abortus) denilmektedir. Vücut ağırlığı 2500 gr’dan aşağı olarak doğan çocuklar “Düşük kilolu çocuklar” olarak adlandırılır.


Erken doğumlar, hamileliklerin % 5-10′unda görülmektedir ve yeni doğan ölümlerinde baş sırayı almaktadır.

Hormonal yetersizlik, yetersiz beslenme, psikojenik etkenler, annenin kadın üreme organlarına ait bazı bozukluklar (rahimin bölmeli olması gibi) annenin kronik hastalıkları {kronik hipertansiyon, kronik kalp ve böbrek hastalıkları, diyabet vb.), zehirlenmeler, çoğul gebelik, sonun erken ayrılması, tümörler, büyük cerrahi girişimler gibi çeşitli etkenler erken doğuma neden olarak gösterilmektedir. Doğum genellikle, hamilelik sonuna erişmeden, rahim kasılmalarının belirmesi ile başlar. Bazen bu noktada ağrılar durdurulur, hamilelik bir süre daha sürdürülebilir. Ama genellikle bu kasılmalar sonucu su kesesi yırtılarak doğum başlar, o zaman da erken doğum kaçınılmazdır. Prematüre bebekler ise 1000-1250 gram ağırlığında, boy uzunluğu 47 cm’nin altında, baş çevresi 33 cm, göğüs çevresi 30 cm’nin altındadır. Bebeğin başı vücuduna oranla büyük ve derisi kırmızıdır. Hiçbir sistemi tam olarak gelişmemiştir. Genellikle uyku hali vardır. Çok titiz bir bakım gerektirir. Solunum sistemi, dolaşım ve vücut sıcaklığının çok dikkatle ayarlanması gerekir. (Gebelik Testi)


Erken doğumda ana ilke, başlayan doğumun durdurularak zaman kazanılmasıdır. Daha sonra gerekli tıbbi tedavi uygulanır. Erken doğumlar gerçek doğum sancısıyla başlarlar. Ancak bunların yalancı doğum sancılarından ayırt edilmeleri gerekir. Dr. Landesman, erken doğumla sonuçlanacak doğum sancılarının şu iki özelliğe sahip olduğunu ileri sürmektedir: 1) Sancılar en az 10 dakikada bir belirlemeye başlar ve 2) Her bir sancı 30-90 saniye kadar sürer.


Rahim boynunun genişlemeye başlaması da bir diğer erken doğum sancısı belirtisidir. Erken doğumun gerçekleştirilmesine ya da bir süre geciktirilmesine doktor karar verir. Geciktirme için en sık başvurulan önlem, yatak istirahatidir. Bunun yanında, rahim kasılmalarını bir dereceye kadar önleyici ilaçlar da başlangıç halinde bir erken doğumu geciktirmekte yararlı olmaktadır. Böyle zamanından önce başlayan doğum ağrılarını durdurma işlemlerine “Tokoliz” denir