KÜRTAJ – KÜRETAJ: Sözcük anlamı ile “kazımak” demektir. Küretaj ya da kısaca kürtajdan anlaşılan ise uterus endometriumunun (rahim iç zarının) kazınarak alınmasıdır. Tıpta küretaj tekniğinin gerek teşhis, gerekse tedavi amacıyla kullanıldığı yerler farklıdır. Burada yalnız gebelikte kullanılan teknikten sözedeceğiz. Diğer küretaj teknikleri “Kadın hastalıkları” bölümünde ele alınacaktır. Gebelikte küretaj başlıca iki amaçla uygulanır:
1.Düşük olmuştur, düşükten arta kalan parçaların boşaltılması amacıyla uygulanan küretaj-dır, buna “Retansiyonküretajı” denir. 2.Gebeliğin tıbbi bir nedenle sonlandırılması amacıyla uygulanan küretaja da “medikal abortus küretajı” denir.
Kürtaj Nasıl Yapılır
Küretaj tekniği gebeliğin ilk üç ayı içinde uygulanır. Küretaj tekniği uygulamasında iki dönem vardır:
Kürtaj Ameliyatı
1.Rahim ağzı kapalı ise genişletilmesi gerekir. Bu döneme “Dilatasyon” (genişletme) denir.Dilataş-yon işlemi “Hegar bujileri” adı verilen farklı ka-îınlıklardaki metal çubuklar yardımıyla yapılır. Bu metal çubuklar en incesinden, kalınına doğru sırayla rahim ağzına sokularak belirli bir süre beklenir ve yeterli genişlik sağlanana kadar bu işlem sürdürülür. Yeterli genişlik küret adı verilen aletlerin girebileceği genişliktir. 2.Rahim ağzı yeteri kadar genişledikten sonra yani açıldıktan sonra “Küretaj” dönemine başlanır. Küretaj “Küret” adı verilen ucu kaşığa benzeyen ve bir kenarı kazımak için keskin olan aletlerle yapılır. Küretler de küçükten büyüğe doğru farklı boyutlardadır. Hekim gerekeni kullanarak rahim içini kazar, içerdeki arta kalan gebelik ürününü ya da tüm gebelik ürünü boşaltır. Rahimin içi tamamen boşaldığında ise işlem tamamlanmıştır.
Küretaj için hasta jinekolojik masaya yatırılır ve sonra vagina açılarak, rahim ağzı ortaya çıkarılır. Bundan sonra rahim ağzının üst bölümü bir alet ile tutulur ve rahim içinin uzunluğu ve doğrultusu saptanır. Bu işlem için “Histerometre” adı verilen, üzerinde cm bölümleri bulunan, ince uzun metal bir çubuk kullanılır. Bu aletin rahim içine girmesi için rahim ağzının genişletilmesine gerek yoktur. Histerometre ile rahim içinin uzunluğu ve doğrultusu saptandıktan sonra ise dilatas-yon ve küretaj işlemlerine geçilir. Rahim ağzmın genişletilmesi için bir cins bitki (deniz yosunu) olan ve ıslandığında şişen “Laminar-ya” da kullanılabilir. Böyle bir çubuk rahim ağzına yerleştirilerek genişlemesi ve dolayısıyla rahim ağzını genişletmesi beklenir. Bu eskiden kullanılan bir yöntemdi. Rahim ağzını genişletmek için kullanılan bir diğer yöntem ise mekanik titreşimlerle (Vibrodilatasyon) rahim ağzının genişletilmesidir. Küretaj için kullanılan başka bir yöntem de “Vakum küretaj” ya da “Aspirasyon küretajı” adı verilen tekniktir. Burada vakum sağlayan bir alete bağlı küret-lerle rahim içine girilerek gebelik ürününün bu alet ile emilmesi sağlanır.
Küretaj uygulaması sağlık koşullarına uygun biçimde steril (mikropsuz) koşullarda yapılmalıdır. Aksi halde gelişen bir infeksiyon ağır sonuçlara yol açabilir. Hk gebeliğin küretajla sonlanmasmın daha sonraki gebelik şansım azalttığına ilişkin bir kanı vardır. Bu yalnız ilk gebelikteki küretaj için değil daha sonrakiler için de geçerlidir. Diğer bir deyimle sağlık koşullarına uygun olarak gerçekleştirilen küre-tajın sonraki gebeliklere kötü bir etkisi yoktur, aksi halde kötü koşullarda yapılan bir küretaj ister ilk olsun, ister üçüncü olsun istenmeyen kötü sonuçlara yol açabilir. Bu kötü sonuçlar başlıca ikiye ayrılır, bunlar;
1. İnfeksiyon: mikroplu bir ortamda yapılan küretaj sonrasında rahim, fallop boruları ve diğer komşu organlarda bir infeksiyon gelişebilir. Bu daha sonra adet düzensizliklerine ve kısırlığa yol açabilir.
2. Rahimin delinmesi (uterus perforasyonu): Küre-tajda önemli olan ikinci sorun uterusun delinmesi-dir. Bu durum çoğu kez rahimin ameliyatla çıkartılmasını gerektirebilir.