ROMATİZMAL ATEŞ VE ROMATİZMAL KALP HASTALIĞI: Romatizmal ateş, A grubu beta hfimolitik streptokok mikroplarının neden olduğu bir boğaz infeksiyonu sonrası bu infeksiyonun gecikmiş bir komplikasyonu olarak ortaya çıkan iltihabı bir hastalıktır. Hastalık özellikle eklemleri, kalbi, merkezi sinir sistemini, deriyi ve derialtı dokusunu tutar. Sözünü ettiğimiz bu dokulardan biri, birkaçı ya da tümü etkilenmiş olabilir. Romatizmal ateşin kalbi tutması sonucu ortaya çıkan kalp bozukluk ve hastalıklarına “Romatizmal kalp hastalığı” denilmektedir. Bir diğer anlatımla “Romatizmal kalp hastalığı”, romatizmal ateşin yukarıda belirttiğimiz beş kolundan (diğerleri , deri, deri altı dokusu, merkezi sinir sistemi ve eklemlerdir) birini oluşturmaktadır. Ne var ki romatizmal ateşin etküediği bu beş organ ve dokudan yalnız kalp, en ağır biçimde etküen-mektedir. Romatizmal ateşin özel belirtileri etkilemiş olduğu beş yapıdan kaynaklanmaktadır. Romatizmal ateş sıklıkla 5-15 yaşlan arasında ortaya çıkar. Hastalığın.A grubu streptokoklarıy-la oluşan boğaz infeksiyonundan sonra ortaya çıktığını belirtmiştik. Boğaz infeksiyonu kendisini boğaz ağrısı, bademciklerin kızarıp şişmesi, ateş yükselmesi, burun akıntısı, halsizlik biçiminde gösterir. Öksürük genellikle yoktur. Burada dikkat edilecek bir nokta vardır. A grubu beta hemolitik streptokoklanyîa gelişen boğaz iltihabı orta kulağa doğru yayılma eğilimine sahiptir. Öyleki boğaz ağrısı ile birlikte kulak ağrısının gelişmesi, aileyi ve doktoru uyarmalıdır. Boğaz iltihabı beyin zarlarına da sıçrayabilir. Hastanın boynundaki lenf bezleride şişmiş olabilir. Yukarıda sözünü ettiğimiz bu boğaz infeksiyonu ortaya çıktıktan 1-4 hafta sonra, “Romatizmal ateş” hastalığı bir komplikasyon olarak gelişebilir. Ancak her romatizmal ateş vakasının geçmişinde bir boğaz ağrısına rastlayabiliriz. Bu gibi vakalarda, A grubu streptokok infeksiyonunun belirti vermeksizin ya da çok hafif belirtilerle sessizce geçirildiği düşünülür. Romatizmal ateşin ve bunun bir kolu olan
romatizmal kalp hastalığının sıklıkla 5-15 yaş arasındaki çocuklarda görüldüğünü belirtmiştik. Özellikle çocuklarda gelişecek olan bir boğaz infeksiyonunun boğaz ve/veya kulak ağrısının ciddiye alınması ve doktora başvurulması çocuğun gerek o anki gerekse de gelecekteki yaşamı için çok önemlidir.
Amerika Birleşik Devletlerinde yapılan bir araştırmaya göre, okul çocuklarında görülen kalp hastalıklarında ilk sırayı romatizmal kalp hastalıkları almaktadır. Çocukların % 1-2’sinde romatizmal kalp hastalığı saptanmıştır. Bu da çok yüksek bir orandır. Yine Amerika Birleşik Devletleri’nde yalnız 1972 yılında 14000 kişi romatizmal kalp hastalığı sonucu yaşamını yitirmiştir.