Hareket ve Kas Kasılması
HAREKET VE KAS KASILMASI: Herhangi bir istemli hareketin yapılabilmesi için o hareketle ilgili kas gruplarının birbirleriyle uyum içinde çalışmaları gerekir. Örneğin kolumuzu hem dışa açabiliriz, hem de gövdemize doğru yaklaştırabiliriz. Örneğin dışa açma hareketini kolumuzdaki “A” kas grubunun kasılması gerçekleştiriyorsa, kolu gövdeye yaklaştırma hareketini de “B” \ kas grubunun kasılması gerçekleştirir. Eğer “A” ve “B” kas grupları aynı anda kasılacak olurlarsa, kolumuzu ne dışa ne de içe doğru hareket ettirebiliriz. Çünkü bu iki karşıt hareket birbirini dengeler. Kolumuzdaki kaslar kasılır, ama kolda herhangi bir hareket görülmez. Bu tiurumda her iki kas grubu izometrik kasılma durumundadır. İç yandan dış yana doğru bir hareketin olabilmesi için, hareket yönünün karşıtı olan kas grubunun belli bir gevşekliğe geçmesi gerekir. Örneğin kolumuzu dışarı doğru açarken “A” kas grubunun kasılması sırasında “B” kas grubunun da belli bir ölçüde gevşemesi gerekir.
Beyin, çizgili kasîarm istenilen amaca uygun biçimde kasılıp gevşemeJerini sağlayarak, hareketlerin oluşmasına katkıda bulunur.
olmamasıdır.
Düz kas lifleri tüm uyanlabilen dokularda olduğu gibi kimyasal, elektriksel, mekanik ve ısı uyarılarıyla uyarılabilirler.
Ancak mekanik ve kimyasal olanlar daha etkili uyaranlardır. Düz kaslar, kimyasal uyaranlardan, özellikle otonom sinir sistemi liflerinin etkin maddeleri olan “Asetilkolin” ve “Noradrenalin”e karşı çok duyarlıdırlar.
Bunların yanı sıra “Adrenalin” ve “Histamin” gibi organizmada üretilen maddelere ve organizmaya dışarıdan verilen “Baryum tuzları”, “Pilokarpin” gibi ilaçlara karşı da duyarlılıkları çoktur. Düz kasların çeşidi, organdan organa değişik olduğuna göre kimyasal maddelerin etkileri de her organda değişik bir biçimde belirir. Örneğin asetilkolin belli bir organda kasları kasılmaya yöneltirken, başka bir organdaki kasları gevşeme ye yöneltebilir.
Düz kaslarda kasılma ve gevşeme süreleri, çizgili kaslara oranla daha uzundur. Düz kasların bu biçimde çalışmaları, organizmadaki görevlerine Boyundaki kasJarın kadavradaki görünümü
uygun düşer. Uzun süren kasılmalar sonucunda bağırsaklar, mesane gibi organlar uzun süre belli bir biçimde tutulabilirler. Bütün damar sisteminin yapısında bulunan düz kas hücreleri normal ve sürekli bir biçimde belli bir kasılma durumunda bulunurlar. Eğer damarlardaki bu kasılma durumu gevşeyecek olursa, damar sistemi vücuttaki kan miktarına göre çok genişler ve dolaşım bozulur. Örneğin bir şok durumunda damar duvarlarındaki düz kaslar aşırı gevşerler. Damarların aşırı gevşemesi sonucu kan, vücuttaki damarlar içinde göllenir ve yeterince kalbe dönemez. Kalbe yeterli kan gelmediğinde, kalp damarlara yeterince kan pompalayamaz ve şok tablosu ortaya çık