Kişiliğin Kuruluşu

KİŞİLİĞİN KURULUŞU: Freud insan kişiliğinin kuruluşunu birbirini etkileyen üç ayrı katmanda incelemiştir. Bunlardan en alttaki katmana “İd”, en üst katmana “Süperego” ve ortadaki katmana da “Ego” adım vermiştir. “İd” (iç ben) tümüyle kişinin bilinçaltına aittir. Psikolojik enerjinin, başka bir deyişle libidonun işlenmemiş, ham ve içgüdüsel yapıdaki kaynağını oluşturur. İd kişiliğin en ilkel, frenlenmemiş, denetlenmemiş ye sosyal gerçeklerle bağdaştırılmamış yanıdır. İd hiçbir denetim kabul etmeksizin her istediğini elde etmek herşeyi isteyip uygulamak ister.

Freud idi iki bölüme ayırmakta, bunlardan birine “Eros”, diğerine de “Thanatos-Destrudo” demek-tedir’.’Eros”bilinçsiz kişiliğin yapıcı, yaratıcı, haz verici, haz alıcı yanlarıyla cinsel güdü ve davranışlarını içermektedir. “Thanatos-Destrudo” ise bilinçsiz kişiliğin yıkıcı, yok edici, saldırgan ve öldürmek isteyen yanım yansıtır. “Ego” (ben), kişiliğin sosyokültürel etkiler altında .düzenlenmiş, toplum tarafından kabul edilebilir sınırlar arasına yükseltilmiş yanıdır. Ego bilinçli bir benliktir, isteklerini denetleyebilen, yönlendi-rebilen ve bu isteklerini dış dünyanın gerçekleriyle bağdaştırabilen bir benliktir. Ego, içgüdüsel dürtülerle, başka bir deyişle idle dış dünyanın gerçekleri arasında yer almaktadır. Çoğu sonradan öğrenilmiş olan düşünüş ve davranış biçimleriyle ego, İdi kontrol altına alıp, kişinin dış dünyayla sağlıklı ilişkiler kurmasına yardım eder. “Süperego” {üst ben) ise, kişiliğin en son gelişen ve en üst tabakasını oluşturan bölümüdür. Süperego, idin dışında gelişir ve egoyu denetler. Ahlaki değer yargılarım, idealleri, inançları ve yanhş-doğru kavramını içerir. İnsan benliğinin değindiğimiz bu üç katmanı, kişinin toplumsal yaşamla uyumunu, psikolojik sağlığını büyük ölçüde etkilemekte ve biçimlendirmektedir. Süpe-rego tarafından yeterince biçimlendirilmiş ego, ego tarafından yeterince denetlenmiş id ve her üçü arasında kurulmuş olan denge psikolojik yönden sağlıklı bir kişiliğin temelini oluşturur.