Ekstrapiramidal Sistem

EKSTRAPİRAMİDAL SİSTEM: Kasların , kasılma öncesinde uygun bir ön gerginliğe (tonusj sahip olmalarını sağlayan sistem, “Ekstrapirami-dal sisTenT’dir. Ekstrapiramidal sistem, filogenetik evrim bakımından, piramidal sistemden daha, eski, daha ilkel bir yapıdır. Beyin korteksi az gelişmiş olan canlılarda ekstrapiramidal sistem motor sinir sisteminin en üst merkezini oluşturmaktadır. İnsanlarda ise motor sinir sisteminin, yani kasların kasılması ve hareket ile ilgili sinir sisteminin en üst düzeyi piramidal sistemdir. İnsandaki bazı otomatik hareketler de ekstrapiramidal sistemin denetimi altında gerçekleşmektedir. Örneğin yürüme, böyle bir olaydır. Anatomik olarak ekstrapiramidaî sistem, beyin yarıküreleri içinde bulunan “Nukleus kaudatus”, “Nukleus lentiformis”, talamus altındaki bölgede bulunan “Korpus luysi”, beyin sapındaki “Subs-tansia nigra” ve “Nukleus ruber” denilen yapılar ve bunları birbirlerine bağlayan sinir yollarından oluşmaktadır.

Beyin kabuğunun frontal lobundaki 6. alan, parietal lobundaki 3. ve 2. alanlar da ekstrapi-ramidal sisteminin çalışmasına katılmaktadırlar. Beyindeki “Formasio retikularis” denilen yapının bir bölümü de ekstrapiramidal sistemin çalışmalarına katılmaktadır.

Ekstrapiramidal sistem, beyin içindeki birçok yapılarla karşılıklı bir iletişim ve etkileşim içine girdikten sonra, bunların sonucu olarak doğurduğu sinirsel uyarıları, sinir hücrelerinin (nöron) akson denilen uzantıları aracılığıyla vücudun kaslaruıa doğru yola çıkarmaktadır. Bu uyarıların bazıları kafa sinirlerine, bazıları da omurilik yoluyla gövde kaslarına ulaşmaktadır.

Soru

Ekstrapiramidal sistem nedir?

Cevap

Ekstrapiramidal sistem beyni çekirdeklerinin ve bunlardan çıkan sinir yollarının tümünü kapsar. Bunlar otomatik hareketleri ya da istemli hareketlere eşlik eden yan istemli hareketleri yönetir. İstemli hareket­ler ise piramidal sistemi oluşturan istemli hareket yollarının yöneti­mindedir.

Soru

Ekstrapiramidal sistemin temel işlevleri nelerdir?

Cevap

Ekstrapiramidal sistemin başlıca işlevleri hareketlerin eşgüdümünü, duruş değişikliklerini, İstemli hareketlerin bütünleştirilmesini sağla­maktır. Örneğin yürümek istemli bir iştir; ama hareketlerin birbirini izlemesini ve kas gerginliğinin dağılımım her an düzenleyen çok kar­maşık otomatik mekanizmalar da bunda rol oynar. Ekstrapiramidal sistemin işlevi, istemli piramidal sistemin işleviyle bütünleşme ve eş­güdüm içindedir.