Piramidal Sistem (1. Nöron-Korti-Kospinal Yol)

PİRAMİDAL SİSTEM (1. NÖRON-KORTİ-KOSPİNAL YOL): istemli hareketlerin kararlaştırıldığı ve bunlarla ilgili ilk uyarıların yaratıldığı beyin bölgesi, beyin kabuğunun (beyin korteksi) “Girus presentralis” denilen bölgesidir. Girus presentralis, her iki beyin yarıküresinin frontal loplarının en arka bölümünü oluşturur. Girus presentralisin hemen arkasında “Sulkus sentralis” ya da “Rolando yarığı” denilen bir yarık bulunur. Girus presentralis, Brodmann tarafından çıkartılan beyin korteksi haritasında “4.” alana uymaktadır. Bu bilgiler ışığında sonuç olarak şöyle diyebiliriz: İstemli kas hareketleri, beyin korteksinin Brodmann’ın 4. alanında bulunan sinir hücreleri (nöronlar) tarafından kararlaştırılmaktadır. 4. alandaki bu nöronlara “Piramidal hücreler” ya da “Bentz hücreleri” ya da “1. motor nöronlar” denilmektedir. Beyin korteksinin 4. alanında doğan istemli hareket uyarılarının ilgili kaslara ulaşabilmeleri için iki sinir hücresinde yol almaları gerekmektedir. Bu hücrelerden ilki istemli hareketlerin uyarılarını yaratan hücrelerin kendileridir. Yani primadial hücreler (1. motor hücreler, Betz piramidal hücreleri) dir. Bu hücrelerin aksonlarında ilerleyen sinirsel uyarılar önce beyin yarıküreleri, daha sonra beyin sapı ve en sonunda da omurilik içinde yol alıp ikinci motor sinirlere ulaşırlar.

Piramidal hücrelerin aksonları 4. alandan omuriliğe doğru yola çıktıktan sonra beyin yarıküreleri içinde bulunan ve “Kapsüla interna” denilen bir bölgede toplanırlar, daha sonra sırasıyla pedinkulus serebri, pons ve bulbus bölgelerinden geçsrler. Bu gidiş sırasında bazı aksonlar karşı tarafa çapraz yaparlar. Yani beyinin sağ yarısından gelen aksonlar sol yarıya,

sol yarıdan gelen bâzıları da sağ yarıya geçerler. En büyük çaprazlaşma medulla oblangatanın “Dekussatio piramidium” denilen bölgesindedir. Bundan önce yapılan çaprazlaşmalar bazı kafa sinirlerinin istemli hareketle ilgili uyarılarını sağlarlar: Örneğin yüz, göz, dil, yutak, çiğneme ve gırtlak kaslarının motor (oynatıcı) uyanlarının sağlanması gibi. Kafa sinirlerinin sorumlu olduğu bu gibi istemli kas hareketleri, beyin yarıkürelerinin her ikisinden de uyarı almaktadırlar. Kolların, bacakların ve gövde kaslarının motor uyarılarını, beyin korteksinin 4. alanından bu kaslara doğru yola çıkaran aksonları, medulla oblongatada dekussatio piramidium denilen bir yapıda çaprazlaşırlar. Böylece beynin sağ yarısından kaynaklanan uyarılar, vücudun sol yarısına; beynin sol yarısından kaynaklanan motor uyarıları, vücudun sağ yarısına iletilmiş olur. Daha basit bir anlatımla, vücudun sol yarısını beynin sağ yarısı, vücudun sağ yarısını da beynin sol yarısı hareket ettirir. Bu çaprazlaşma, medulla oblongatanın dekussatio piramidium denilen yapısında, beyin korteksinin 4. alanında bulunan piramidal hücrelerin (1. motor nöronlar) aksonlarının çaprazlaşmasıyla gerçekleşmektedir.

İstemli hareketlerle ilgili motor uyarıların yalnız 4. alandan değil, aynı zamanda frontal lopta bulunan kofteksin 6. , 8. ve 4. alanlarından da doğduğu gösterilmiştir.