Karsinojen-Kokarsinojen

KARSİNOJEN-KOKARSÎNOJEN: Kanser oluşmasına yol açan etkenlere “Karsinojen” denilmektedir. Dış çevrede bulunan karsinojen-lere “Eksojen karsinojen”, organizmanın içinde oluşan karsinojenlere ise “Endojen karsinojen” denilmektedir. Bugüne kadar yapılan nicelemeler şunu göstermiştir; kanserlerin büyük bir bölümü eksojen karsinoj enlerden kaynaklanmaktadır. Nitekim nisan organizmasında gelişen kanserlerin % 90 kadarı vücudun dış çevre ile temas halinde olduğu deri, akciğer, sindirim kanalı gibi organlarından kaynaklanmaktadır. Bütün karsinojenlerde bazı ortak özellikler bulunmaktadır.

1) Karsinoj enlere maruz kalan insanların pek azında kanser gelişmektedir. Karsinoj enlere duyarlık bakımından, insanlar arasında bireysel farklılıklar vardır.

2) Karsinoj enler beş-otuz yıl gibi bir gecikme döneminden sonra kansere yol açmaktadırlar.

3) Kanser ortaya çıktığında ise karsinojenler vücutta artık bulunmuyorlardır. Dış çevreye bağlı karsinoj enleri “Kimyasal maddeler”, “Fiziksel etkenler” ve “Canlı etkenler” olarak sınıflayabiliriz. Aşağıda bu etkenleri ve diğerlerini ayrı başlıklarla incelemekteyiz. Karsinojenler genellikle kendi başlarına fazla etkili değildirler. Bunların bazıları kansere yol açabilmek için, yardımcı etkenlere gereksinim duyarlar. Yardımcı etkenler de dış çevrede ve/veya vücudun içinde bulunabilirler. Dış çevrede bulunan yardımcı etkenler şunlardır:

1) Bazı virüsler

2) Kusurlu beslenme: Proteinler özellikle “Metio-nin”, “Sistin”, “Riboflavin”, demir, magnezyum,

molibden, selenyum ve iyottan fakir beslenme. 3) “Kokarsinoj enler”: Kokar sinoj enlerin kanser yapmayacak kadar az miktarları, karsinoj enlerin kanser yapmayacak kadar az miktarlarına eklendiğinde, “Eksojen karsinojen” etkisini yaratan maddeler oluşur. “Üretan”, sigara dumanında bulunan “Polonyum 210″, “Kroton yağı”, “Nikotin”, “Fenol bileşikleri” ve “Amonyak” kokarsinojen örneği maddelerdir. Vücut içinde bulunan karsinojenler ise, yani “Endojen karsinojenler” şunlardır: Kalıtsal ve ailesel etkenler, cinsiyet, hormon dengesizlikleri, yaş ve kansere ortam hazırlayan dokusal bozukluklardır.